De diamantsector, niet enkel in Antwerpen maar wereldwijd, heeft om het zacht uit te drukken al betere tijden gekend. Met name in Antwerpen daalde de handel vorig jaar met een kwart, onder meer door de verminderde koopkracht in de belangrijkste afzetmarkten China en de Verenigde Staten en de scherpe concurrentie van synthetische diamant. De ban op Russische diamant, goed voor 35 procent van de import in Antwerpen, vormde een extra zware klap.
De globale handelsoorlog die de Amerikaanse president Donald Trump ontketende, dreigde voor de sector de zoveelste uppercut te worden. Belangrijke mijnlanden keken tegen gigantische heffingen aan: voor goederen uit Botswana en Lesotho zouden taksen van respectievelijk 37 procent en 50 procent gelden. India, veruit het belangrijkste land voor geslepen edelstenen, kreeg een tarief van 27 procent opgelegd.
Certificaten
In het hele tarievenverhaal is het belangrijk dat onderscheid tussen ruwe en geslepen diamant te maken, zegt Ine Tassignon, woordvoerder voor de Antwerpse diamantkoepel AWDC. “Voor de ruwe diamanten is het land waar de diamant uit de grond gehaald wordt van belang. Komt die uit een mijn in Botswana en gaat die zo naar de VS, dan geldt het importtarief van Botswana. Ook als de diamant eerst via Antwerpen passeert. Bij geslepen diamanten telt dan weer de plek waar de diamant bewerkt werd. Voor 95 procent van alle geslepen diamanten is dat India.”
Deze week kwamen er echter enkele lichtpuntjes voor de sector. Eerst was er de EU-beslissing om geslepen diamanten te ontzien bij de reactie op de Amerikaanse tarieven. Dat is belangrijk, want er gaan veel edelstenen over en weer tussen Antwerpen en de VS in het kader van het certificatieproces. “GIA, het belangrijkste certificatiebedrijf voor diamant, heeft zijn hoofdzetel in Californië”, legt Tassignon uit. “Bij een Europese tegenheffing zou er dus een dubbel tarief hebben gegolden voor die trafiek: eerst een Amerikaanse taks voor het versturen naar daar, dan een Europese taks bij het terugsturen van de gecertificeerde diamant.”
GIA was al begonnen met de verhuizing van de belangrijkste certificatieprocessen naar filialen in andere delen van de wereld, maar met de Europese uitzondering is dat dus niet meer nodig. Voor ruwe diamant uit de VS zou wel een Europese heffing gelden, maar in de praktijk is die handel onbestaande: in de VS zijn er geen diamantmijnen.
Woensdag nam president Trump dan weer wat gas terug, door een pauze van negentig dagen op de tarieven in te voeren. In deze periode valt de taks terug naar 10 procent, voor alle landen behalve China. “Een zeer goede zaak voor de wereldwijde sector”, zegt Tassignon. “We hopen dat het niet bij die adempauze blijft en dat er een duurzame regeling komt.”
De astronomische importtaks van 125 procent tegen China heeft slechts een beperkte impact op de diamanthandel, stelt Tassignon. “Er zijn wel enkele slijperijen in China, dus voor geslepen diamant die vanuit China naar de VS gaat, gelden nu zeer hoge sancties. Maar die trafiek is niet groot: de Chinese slijperijen vormen een zeer klein deel van de totale industrie.”
Voor de concurrentiepositie van Antwerpen is vooral de EU-beslissing van belang. “De Amerikaanse importheffingen zijn voor iedereen even schadelijk, maar een tegenheffing van de EU had in de eerste plaats Antwerpen problemen bezorgd”, zegt Tassignon. “In de eerste plaats zou het een zware administratieve last betekenen, omdat we dan een controle van de Amerikaanse oorsprong van diamanten hadden moeten organiseren. Die is er vandaag niet.”
Het goede nieuws van de afgelopen dagen betekent niet dat de chaos is gaan liggen in de diamantwereld. “Alles verandert razendsnel”, zegt Tassignon. En inderdaad: kort na ons gesprek kwam het nieuws dat nu ook de EU haar tegenheffingen voorlopig met negentig dagen uitstelt.
