Erik Saelens is de oprichter van het reclamebureau Brandhome, waarmee hij van 2008 tot en met 2019 onder meer de verkiezingscampagnes van N-VA heeft geleid. In 2020 stapte hij uit de reclamesector, en begon hij aan een nieuw verhaal met de technologische start-up Unbox. Met dat bedrijf zorgt hij ervoor dat geld op zijn juiste bestemming terechtkomt.
In Bobbejaanland heeft Unbox bijvoorbeeld een statiegeldproject mogelijk gemaakt. Bezoekers van het pretpark in Lichtaart (Kasterlee) betaalden 20 eurocent per blikje frisdrank meer, en kregen dat geld weer op hun rekening gestort als ze met hun smartphone een QR-code scanden op de drankverpakkingen en de vuilnisbakken.
In de Amerikaanse staat Indiana heeft Unbox onder meer een project met drugsverslaafden opgestart. Als ze een reeks afspraken met hulpverleners nakomen, krijgen ze digitale munten, die ze alleen bij lokale handelaars kunnen inruilen. Daardoor besteden ze het geld bijvoorbeeld aan eten, en niet aan drugs.
31 dagen pure administratie
“Ik heb in 2024 een jaar lang bijgehouden hoeveel tijd en geld het me heeft gekost om in België een onderneming te leiden, in vergelijking met mijn bedrijf in de Verenigde Staten, dat daar ongeveer dezelfde omvang heeft”, zegt Erik Saelens. “In België heb ik vorig jaar 31 dagen aan pure administratie besteed. In de Verenigde Staten was dat zes dagen. Het gaat hier om de boekhouding, de correspondentie met diverse overheden, het geven van informatie aan banken, de sociale administratie, enzovoort.”
Waar komt dat grote verschil vandaan? “Ik krijg in België bijvoorbeeld vaak één document van verschillende diensten, bijvoorbeeld via de FOD Financiën, Mijn Burgerprofiel en Bpost”, zegt Erik Saelens. “Het kost me telkens vijf minuten om het document te openen, via allerlei paswoorden en zo, om dan vast te stellen dat ik dat document al eerder van een andere dienst heb gehad.”
“En dan zijn er nog de externe kosten”, zegt Erik Saelens. “Voor mijn bedrijf in België heb ik vorig jaar 60.000 euro aan boekhouders, softwarelicenties, adviseurs, sociale secretariaten en allerlei taksen aan overheden betaald (loonkosten zitten hier niet in, red.). In de Verenigde Staten gaat het om 7.000 euro. En het is niet dat de kwaliteit van interactie met de overheid in België hoger is dan in de Verenigde Staten. Integendeel zelfs. Als ik hier aan een ambtenaar vraag waar een brief die zijn dienst heeft verstuurd precies over gaat, weet die vaak het antwoord niet.”
Ook andere bedrijfsleiders klagen
De bevindingen van Erik Saelens komen overeen met wat andere bedrijfsleiders in de voorbije weken in Gazet van Antwerpen hebben gezegd. Alexander Saverys, CEO van het bedrijf CMB.Tech, zei vorige maand dat het in België tot zeven jaar kan duren voor grotere series van vrachtwagens die op groene waterstof rijden en dus geen CO2 uitstoten, worden goedgekeurd voor het verkeer.
Thierry Van Kerckhoven, het hoofd van de beleveringsketen van recycleerbare materialen bij Umicore in Hoboken, zegt dat afgedankte elektronische apparaten soms een jaar in Nederland blijven staan, voor alle documenten in orde zijn om ze naar België te laten komen om er de edelmetalen uit te halen. Er zijn ook Europese lidstaten waarbij de vereiste documenten voor het transport van afval alleen per fax mogen worden doorgestuurd.
Jobs weg door artificiële intelligentie?
“Europees Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen heeft in februari in Antwerpen (bij de aankondiging van haar Clean Industrial Deal, red.) gezegd dat ze administratieve lasten sterk wil inperken, maar zowel in België als in Europa staan we mijlenver achter op de Verenigde Staten”, zegt Erik Saelens. “Er werken bijvoorbeeld zo’n 1,6 miljoen mensen voor de Belgische overheid (met het onderwijs en de zorgsector erbij geteld, red.). In de jaren negentig ging het nog om één miljoen mensen. Toch is de ervaring voor een ondernemer zoals ik alleen maar verslechterd.”
“Er is ook nog een bijkomend probleem”, zegt de Antwerpse ondernemer. “Veel van de overheidsjobs zijn routinetaken die over enkele jaren hier perfect door artificiële intelligentie kunnen worden overgenomen. Een vriend van mij in de Verenigde Staten heeft zelfs een systeem bedacht waarbij de post met artificiële intelligentie wordt gesorteerd. Als al die technologische vooruitgang hier onnodige jobs komt vervangen, wat gaan we dan met die tienduizenden mensen doen die hun jobs verliezen? De overheid zou er beter voor zorgen dat er voldoende poetshulpen en mensen in de zorg zijn, dat jobs in de kinderopvang worden ingevuld en dat onze straten proper en veilig zijn, in plaats van nutteloze banen te bedenken.”
Zelf wil Erik Saelens daar niet meer op wachten. “Ik woon nu nog in Antwerpen, maar als er op termijn niets verandert, overweeg ik om naar de Verenigde Staten te verhuizen”, zegt hij. “Los van wat je van de Amerikaanse president Donald Trump mag vinden, verloopt zakendoen daar nu eenmaal veel vlotter dan in Europa of België.”
