De Windrose Giants Antwerp, die zesde staan in de hoogste klasse van het Belgische basketbal, worden al het hele seizoen gesponsord door een Chinees bedrijf dat hier nog geen enkele vrachtwagen heeft geproduceerd of verkocht. Of Windrose dat in de toekomst wel zal doen, is onzeker.
Het publieke verhaal begint in maart 2024. Wen Han, de toen 33-jarige Chinese oprichter van Windrose, postte in die maand een foto van zichzelf op Instagram van zijn bezoek aan het stadhuis in Antwerpen. Op die foto houdt Wen Han samen met toenmalig Antwerps burgemeester, en vandaag premier, Bart De Wever (N-VA) een miniatuur van een vrachtwagen van Windrose vast.
Twee weken later vertelde Han in de Franse krant Le Monde dat de kans groot is dat zijn eerste fabriek voor elektrische vrachtwagens in Antwerpen zou neerstrijken. Luc Luwel, de gedelegeerd bestuurder van ondernemersorganisatie Voka Antwerpen-Waasland die toen heel nauwe contacten had met Wen Han, sprak toen van honderden jobs in Antwerpen. Voor de zomer zou een definitieve beslissing over de investering in Antwerpen vallen.
Zomer zonder wind
De zomer kwam, maar Windrose kwam niet. Intussen is het alweer bijna zomer, en is er nog steeds geen definitieve investeringsbeslissing genomen. De verwachtingen werden intussen wel opgepookt door Wen Han zelf, die in enkele interviews plots over “3.000 jobs in Antwerpen” sprak.
Lees ook: Windrose plant afwerking e-trucks in Antwerpen, maar productie zal vooral elders gebeuren
Maar na die aankondiging zijn de verwachtingen beetje bij beetje bergafwaarts gegaan. In oktober vorig jaar besliste het Vlaamse overheidsagentschap PMV na een grondig onderzoek om geen geld te investeren in de Antwerpse fabriek die Windrose wil bouwen. Even later haakte ook de federale investeringsmaatschappij SFPIM af.
In een interview met de krant De Tijd zegt Wen Han nu dat de “3.000 jobs voor alle Europese activiteiten samen” zullen gelden, en dus niet voor Antwerpen alleen. Volgens een expert die heel dicht bij het dossier staat, is het de bedoeling om de onderdelen van de vrachtwagens in China en verschillende Europese landen te maken. De batterijen zullen bijvoorbeeld in Frankrijk worden geproduceerd.
Die onderdelen zouden naar de Antwerpse haven komen, waar ze allemaal in elkaar zullen worden gezet. In Antwerpen zou ook het onderzoeks- en ontwikkelingscentrum van Windrose komen, samen met een commerciële afdeling en een opleidingscentrum voor chauffeurs om met de elektrische vrachtwagens te rijden.
Maar een expert die heel dicht bij het Windrose-dossier staat, zegt dat er nog verschillende obstakels voor het bedrijf zijn om in Antwerpen van start te gaan.
Dit zijn de drie belangrijkste:
1. De vrachtwagens van Windrose mogen hier niet op de weg rijden
Eerst het goede nieuws: in China zijn de elektrische vrachtwagens van Windrose goedgekeurd om op de weg te rijden. In de Verenigde Staten zou die goedkeuring over enkele maanden kunnen volgen, maar in Europa is dat een ander verhaal.
“De homologatie in Europa is in de economisch ontwikkelde wereld de traagste die er is”, zegt de expert. “En zolang de trucks geen goedkeuring hebben om op de weg te rijden, is het een beetje gek om al te beginnen werken aan de organisatie van het productieproces.”
Volgens Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, kan een homologatie van elektrische vrachtwagens in Europa jaren op zich laten wachten. “Die administratieve molen is typisch voor Europa. De veiligheidsvoorwaarden zijn hier heel streng. Je kan het gerust zien als een soort van handelsbelemmering”, zegt hij.
Samengevat: als het nog jaren duurt voor de vrachtwagens worden goedgekeurd om op de weg te rijden, kan de Antwerpse fabriek ook nog een hele poos op zich laten wachten.
2. Donald Trump
Ja, daar is hij weer. Maar ook in het Antwerpse verhaal van Windrose speelt de Amerikaanse president een rol. “Windrose wilde 300 tot 400 miljoen euro ophalen op de Amerikaanse beurs voor de productie van vrachtwagens, maar zo’n beursgang is nu totale harakiri (de traditionele vorm van zelfmoord door Japanse krijgers van vroeger, red.), met het beleid dat in de Verenigde Staten wordt gevoerd”, zegt de expert die dicht bij het dossier staat.
Donald Trump had er eerder mee gedreigd om honderden Chinese bedrijven van de Amerikaanse beurs te gooien. Het is afwachten of hij dat dreigement echt gaat uitvoeren. Met Trump weet je nooit. De geldophaling van Windrose staat door zijn beleid alleszins wel onder druk.
3. Plaats om de fabriek te bouwen
Windrose zou voor de locatie van de fabriek in België zijn oog hebben laten vallen op de site van landbouwmachineproducent CNH in de Antwerpse haven, die zijn productie in Antwerpen vorig jaar flink heeft teruggeschroefd. “Maar er zal nog heel wat werk nodig zijn om die fabriek daar te bouwen”, zegt de expert.
De Antwerpse haven bevestigt wel dat er gesprekken met Windrose zijn geweest, maar tot nu toe hebben die nog niets concreets opgeleverd.
De conclusie: de fabriek komt er nog niet meteen
Komt Windrose nu, of komt het niet? Volgens de expert in het dossier is het veel te vroeg om die conclusie nu te trekken. “Je mag de Chinezen zeker niet onderschatten”, zegt hij. “Wen Han, de CEO van Windrose, is misschien wat losbandig en te ambitieus in zijn bewoordingen. Maar hij heeft wel degelijk de gedrevenheid, het juiste product en de sterke wil om zijn ambitie hier waar te maken. Al zal er nog veel water door de zee moeten vloeien voor de fabriek van Windrose in Antwerpen er effectief komt.”
