Picture6 Foto Joris Herregods

Minder cafés, meer afhaalhoreca: zo hard is onze winkelstraat in 10 jaar veranderd

Verandering gaat traag maar gestaag. De bakker stopt ermee, een keten van afhaalpizza’s opent een zoveelste vestiging, en waar vroeger een damesboetiek was, zit nu een smartphonehersteller. Jaar na jaar veranderen onze winkelstraten. Maar hoe groot zijn de verschillen na tien jaar? “Behoorlijk indrukwekkend”, zegt Gertjan Slob, directeur onderzoek bij Locatus, marktleider van retailinformatie in de Benelux.

‘Repair shops’ schieten als paddenstoelen uit de grond

Het fenomenale succes van de smartphone heeft een nieuw type winkel doen ontstaan: de ‘repair shop’. “Die sector kende procentueel de sterkste groei de voorbije tien jaar: van 95 winkels begin 2013 tot 443 winkels op 1 augustus. Dat is een groei met 366 procent”, zegt Gertjan Slob.

De impact van corona: meer bezorgen en afhalen

In absolute cijfers heeft de sector ‘Bezorgen/Halen’ er het grootste aantal extra winkelpunten bijgekregen: 1.308 erbij sinds januari 2013 (+76 procent). “Deze categorie, die van de pizzakoeriers en andere horecazaken met een primaire focus op afhaal of thuislevering, kende het afgelopen decennium een gestage groei, maar kreeg een extra impuls tijdens de coronapandemie.”

 

De zwanenzang van de bruine kroeg

De grootste klap de voorbije tien jaar kregen de traditionele cafés: bijna 4.500 sloten de deuren. “Een drama, al is er één kleine troost: een minderheid – zo’n 5 à 10 procent – heropende als ‘grand café’ of lunchroom, voor een natje én een droogje.”

 

Vrijwel uitgestorven: de videotheek

De ooit zo succesvolle sector van de videotheken is intussen met uitsterven bedreigd. ”Daar zitten de streamingdiensten voor alles tussen. Eigenlijk is het zelfs verrassend dat er nog 24 zijn, amper 16 procent van tien jaar geleden”, aldus de Locatus-directeur. En zelfs die 24 (over)leven meer van de verkoop van snoepgoed, sportweddenschappen of andere diensten dan van de verhuur van dvd’s.

E-commerce doet modewinkels de das om

In 2013 telde ons land nog meer dan 10.000 kledingzaken en schoenenwinkels, vandaag zijn dat er bijna een kwart minder. Met dank aan de snelle opkomst van e-commerce, om de Zalando’s en andere Vinted’s van deze wereld niet bij naam te noemen.

Liever naar (buurt)supermarkt dan naar bakker en slager

Ook de traditionele warme bakker en de slager om de hoek verdwijnen in sneltempo uit het straatbeeld: 2.270 minder in het laatste decennium. De buurtsuperettes – de op één na sterkst gegroeide categorie – vangen dat verlies echter maar ten dele op, terwijl de grotere supermarkten de kaap van de 4.000 vestigingen hebben gerond.

Mens sana in corpore sano

Opmerkelijke stijgers in de top tien: de fitnesssector en de tattoo- en piercingshops. De cultus van het lichaam heeft duidelijk aan belang gewonnen.

Banken blijven straatbeeld domineren

Bpost mag in absolute cijfers dan het grootste aantal kantoren tellen (652 begin dit jaar), de banken en financiële instellingen domineren toch het straatbeeld: in de top tien vinden we liefst zeven banken terug, ook al verdwenen er sinds 2013 liefst 3.300 kantoren. De twee andere ‘vreemde eenden’ in de bijt zijn de tankstations van TotalEnergies (498) en de discounts van Aldi (442).

 

Supermarkten grootste ‘ruimtevreters’

Locatus heeft ook sprekende cijfers over de winkeloppervlakte, en daar zijn de supermarkten de grootste slokop. De enige drie ‘buitenbeentjes’ die de top tien halen zijn twee doe-het-zelfketens (Hubo en Brico) en woonwarenhuis Ikea. “De grootste krimp in winkelmeters stellen we vast in de meubelsector: daar is de winkeloppervlakte de voorbije tien jaar met 360.533 m² gekrompen”, geeft Gertjan Slob nog mee.

 

En de sector met het grootste aantal vestigingen is…

…die van de kappers. In ons land telde de retailinformatiespecialist op 1 augustus exact 13.443 kapsalons, een cijfer dat zo goed als stabiel is gebleven tegenover de 13.585 van tien jaar geleden. Al verbergt die stabiliteit wel een andere realiteit: het aantal zelfstandige kappers zit in dalende lijn, terwijl ketens als Kreatos meer en meer het terrein bezetten.