Toch waren het de pasfoto’s die zijn zaak overeind hielden. “Na dertig jaar moet ik sluiten omdat mijn vast inkomen, de pasfoto’s, wegvalt. Klanten komen zo de winkel binnen en ontdekken andere producten zoals een mooie fotokader, of bestellen een fotoshoot. Dat viel allemaal in één klap weg”, schetst Van Roy de situatie.
De impact is groot: “Ik heb mijn winkel dertig jaar gehad. Ik ben alles aan het inpakken nu. Ik krijg veel steun van klanten, sommigen brengen zelfs pralines of aardbeien. Maar dat verandert niets aan het feit dat ik moet sluiten.”
De beslissing van het gemeentebestuur van Brecht om zelf pasfoto’s te maken aan het loket bij aanvraag van een identiteitskaart, is een gevolg van het voorstel van de FOD Binnenlandse zaken in de strijd tegen identiteitsfraude. Steeds meer Vlaamse steden en gemeenten bieden pasfotodiensten aan het loket aan.
Maar volgens Van Roy schiet die redenering haar doel voorbij: “De burger is niet verplicht om zijn foto op het gemeentehuis te laten nemen, dus wie wil frauderen, kan dat evengoed elders doen. En er zijn alternatieven die werken, zoals in Duitsland: daar zijn sinds mei nieuwe regels voor pasfoto’s van kracht om beeldmanipulatie zoals morphing (het samenvoegen van verschillende gezichtsfoto’s tot één foto, red.) te voorkomen. Daar mogen enkel gecertificeerde fotografen nog pasfoto’s maken die rechtstreeks en digitaal naar de overheid gaan. Geen gefoefel meer mogelijk.”
Beroepsvereniging luidt alarmbel
Mieke Coppieters, sectorcoördinator bij beroepsfotografen.be, bevestigt de bredere impact: “We schatten dat 1 op de 5 fotografen in Vlaanderen en Brussel hierdoor getroffen wordt. Hoe meer gemeenten dit toepassen, hoe meer fotografen er getroffen worden natuurlijk. Pasfoto’s zijn vaak het eerste klantcontact. Dat verdwijnt nu.”
“Er bestaan nochtans andere alternatieven om identiteitsfraude tegen te gaan, die wel dankbaar zijn voor de privésector, om met hen samen te werken. We hebben hiervoor een werkgroep opgericht en al een voorstel naar Frans model ingediend bij de overheid. In Frankrijk werkt e-Photo, een gedigitaliseerde identiteitsfoto met een digitale handtekening.”
De e-Photo is sinds 2022 in Frankrijk verplicht voor aanvragen van identiteitskaarten, paspoorten, rijbewijzen en verblijfsvergunningen door het Nationale Agentschap voor Beveiligde Documenten. “Frankrijk is toen teruggekomen van het systeem met foto’s aan het loket. We hebben hier de overheid in het verleden al voor gewaarschuwd, we hebben er al voor betoogd, maar zijn niet gehoord. Ons voorstel is vorige week maandag opnieuw geponeerd op het kabinet van minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, Bernard Quintin (MR). Daar hadden ze er nu wel oor naar, ze gaan het opnieuw bekijken. In september hebben we een nieuwe afspraak, maar voor heel wat beroepsfotografen is het kalf natuurlijk al verdronken.”
Coppieters hekelt ook de idee dat dit systeem ‘gratis’ zou zijn: “In Nederland werd het al berekend: de burger betaalt nu eigenlijk 80 euro voor een pasfoto, via belastingen, loonkosten van personeel, en infrastructuur, tegenover 15 euro bij een fotograaf. Alleen merkt men het niet direct in de portemonnee.”
“Veiligere en snellere dienstverlening”
Aan het loket in Brecht horen de personeelseden van de inwoners alleen maar positieve geluiden, dat dit systeem veel makkelijker en goedkoop is. Burgemeester Frans Van Looveren (nu2960) begrijpt de frustratie, maar verdedigt de keuze: “Bij de bouw van ons nieuwe gemeentehuis hebben we dit systeem mee geïntegreerd, zoals in veel Vlaamse gemeenten. De overheid bood het gratis aan. Het biedt snellere en veiligere dienstverlening: de foto wordt ter plaatse genomen en meteen aan een ID-code van de identiteitsaanvraag gelinkt.”
Hoewel het systeem beperkingen kent, voor baby’s en internationale documenten kan het nog niet, is terugdraaien volgens Van Looveren geen optie meer: “Alles is geïnstalleerd. Het is logisch dat we dat verderzetten.”
