Eind 2010 sloot de Opel-fabriek in de Antwerpse haven zijn deuren. Sindsdien is er op de site niet veel gebeurd. De Antwerpse haven heeft lang onderhandeld met het Saudische recyclagebedrijf ERS om op de Opel-site neer te strijken, maar dat project sprong in 2017 af. ERS kon de timing en de voorwaarden van het havenbestuur niet nakomen.
De haven besliste dan maar om op de site ruimte te maken voor jonge bedrijfjes die de chemiesector en andere industrieën fors groener kunnen maken. Sinds deze maand werpt die aanpak eindelijk zijn vruchten af op het terrein. Het Israëlische bedrijf Triple W heeft er een demo-installatie geplaatst waarmee het elke dag tien ton voedselafval verwerkt tot melkzuur. Als de echte fabriek in 2027 opengaat, zal dat 300 ton voedselafval per dag zijn. Dat melkzuur wordt verkocht aan bedrijven zoals Ecover, die het verwerken in toiletreinigers.
Triple W. krijgt in 2026 en 2027 het gezelschap van andere bedrijven en veel start-ups uit de chemie. Een overzicht.
1. Er komt een tweede broedplaats voor start-ups in de chemie, de eerste heeft 200 jobs opgeleverd in vijf jaar
Vandaag staat op het bedrijventerrein BlueGate op Petroleum Zuid in Antwerpen een gebouw dat BlueChem heet. In dat gebouw zitten nu dertien start-ups uit de chemiesector, die door de sectorfederatie Essenscia, de stad Antwerpen, de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij POM en de onderzoeksinstelling Vito worden ondersteund om verder te groeien. Maar het gebouw van BlueChem zit voor meer dan 90 procent vol. Er dreigt al plaatstekort.
Lees ook: Chemie-incubator BlueChem bouwt tweede vestiging in Antwerpse haven
Daarom gaat BlueChem zichzelf nu min of meer kopiëren. Er komt een tweede vestiging op het NextGen-district, zoals de oude Opel-site nu wordt genoemd. In mei 2026 wordt de eerste steen van het gebouw gelegd. In mei 2027 zou het gebouw moeten opengaan. Het gaat om een investering van ruim 6,8 miljoen euro. Dat is op zich veelbelovend: de eerste versie van BlueChem heeft in vijf jaar tweehonderd jobs opgeleverd bij 21 start-ups.
2. Nieuwe fabriek gaat CO2 recycleren
Het bedrijf D-CRBN (spreek uit: decarbon, Engels voor koolstofarm) is een van die 21 succesvolle start-ups in BlueChem. Het stelt er vandaag in zijn laboratoria al vijftien mensen te werk. “Wij willen tegen 2027 een volwaardige fabriek bouwen in het NextGen-district”, zegt Gill Scheltjens, CEO van D-CRBN. “In die fabriek willen we vijftig tot honderd mensen tewerkstellen.”
D-CRBN wil in het NextGen-district de CO2 recycleren die de bedrijven op die site zullen uitstoten. “We doen dat vandaag al op een kleine schaal met de CO2 die bedrijven zoals BASF, Ineos en Covestro in de Antwerpse haven en ArcelorMittal in Gent uitstoten”, zegt Gill Scheltjens. “Wij kopen de CO2 die een bedrijf uitstoot. Daarna splitsen we die CO2 in CO, dat is koolstofmonoxide. En dan leveren we die CO aan chemiebedrijven, als grondstof om er bijvoorbeeld ethyleen, een basis voor plastics, mee te maken.”
“Door onze aanpak worden grote chemiebedrijven in de Antwerpse haven fors groener. We kunnen in de komende jaren de ecologische voetafdruk van BASF in Antwerpen bijvoorbeeld met 50 procent verlagen”
Gill Scheltjens
“Wij gaan onze werking nu opschalen. Door onze aanpak worden grote chemiebedrijven in de Antwerpse haven fors groener, omdat ze minder fossiele grondstoffen moeten gebruiken”, zegt Gill Scheltjens. “We kunnen in de komende jaren de ecologische voetafdruk van BASF in Antwerpen bijvoorbeeld met 50 procent verlagen, zonder dat BASF zijn eigen productieproces moet aanpassen.”
D-CRBN heeft 16,5 miljoen euro nodig om de fabriek in het NextGen-district te bouwen. Daarvan is 11,5 miljoen euro al opgehaald. Ongeveer 5 miljoen euro van het opgehaalde geld komt van de Europese Investeringsbank.
3. Eerste échte fabriek legt midden juni de eerste steen
Vermits het Israëlische bedrijf Triple W vandaag alleen een proeffabriek in het NextGen-district heeft, blijft het wachten op de eerste échte fabriek. Die fabriek heet Triple Helix Sure Pure.
Het goede nieuws is dat de financiering van de 65 miljoen euro die nodig is voor die fabriek, zo goed als rond is. “We hebben nu nog maar 3 miljoen euro nodig, en dat zal wel lukken”, zegt Steven Peleman, oprichter van Triple Helix Sure Pure. “We willen midden juni met de bouw van de fabriek op de oude Opel-site starten. Eind 2026 moet de fabriek open gaan.”
Triple Helix Sure Pure gaat polyurethaanschuim halen uit afgedankte autostoelen, matrassen, koelkasten en vullingen van bh’s. Het bedrijf wil 45 mensen tewerkstellen in de fabriek.
De balans: meer dan 200 jobs tegen eind 2027
Triple Helix Sure Pure wil dus 45 jobs creëren op de oude Opel-site, terwijl D-CRBN minstens 50 banen wil creëren. Daar komen nog eens de eerdere aankondigingen bij:
-
Triple W zal, als de echte fabriek er staat, tegen eind 2027 vijftig mensen tewerkstellen op de Opel-site.
-
Het Amerikaanse Bolder Industries, dat pyrolyse-olie uit autobanden gaat halen om die dan aan chemiebedrijven te verkopen, gaat tegen 2027 ook vijftig jobs creëren op de site.
Samen zijn dat dus zo’n tweehonderd jobs, en dan hebben we de potentiële banen van de tweede versie van BlueChem er nog niet bij gerekend.
Bovendien zijn ook de Amerikaanse bedrijven Plug Power (groene waterstoffabriek) en PureCycle (plasticafval recycleren) en het Belgische Ekopak (gezuiverd afvalwater van gezinnen omzetten in koelwater voor bedrijven in de haven) van plan om naar de Opel-site te komen. Die bedrijven hebben hun concrete plannen nog niet bekendgemaakt.
Beetje compensatie voor slecht nieuws
De creatie van minstens tweehonderd jobs op de Opel-site is een enorme opsteker voor de chemiesector, die het slechte nieuws van de laatste tijd een beetje compenseert. De ruim tweehonderd nieuwe banen zijn misschien een tegengewicht voor de verdwijning van 253 jobs in de Antwerpse haven tegen eind 2027, omdat TotalEnergies dan zijn oudste stoomkraker wil sluiten.
