In de voorbije maand september zijn niet minder dan 262 bedrijven failliet gegaan in de provincie Antwerpen. Dat is niet alleen een record. Het is ook bijna een verdubbeling in een jaar tijd.
“Ook als we de eerste negen maanden van dit jaar samennemen, bereikt het aantal faillissementen in de provincie Antwerpen een absoluut record”, zegt Eric Van den Broele, onderzoeksdirecteur van Graydoncreditsafe. “Vooral de stijging van het aantal faillissementen in de transportsector en de kleinhandel is opvallend.”
Er zijn ook belangrijke regionale verschillen. Het aantal faillissementen in het arrondissement Antwerpen ligt voor de eerste negen maanden van dit jaar al 132% hoger dan voor dezelfde periode vorig jaar. In de arrondissementen Mechelen (+42%) en Turnhout (+48%) is de stijging beperkter. In totaal gingen dit jaar volgens Graydon in de provincie Antwerpen al 2.236 jobs verloren door een faillissement.
Corona
Wat is de reden voor het faillissementenrecord? “Corona”, zegt Eric Van den Broele. “De reserves van veel bedrijven zijn door de coronacrisis opgeraakt. Ze hebben het nog een tijd kunnen uitzingen omdat ze betalingsuitstel hebben gekregen van overheidsinstanties, zoals de fiscus en de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ). Dat betalingsuitstel liep vaak voor een periode van twee jaar, en is voor veel bedrijven dus intussen afgelopen. Ze worden nu geconfronteerd met hoge schulden die ze niet meer kunnen afbetalen, en worden dus gedagvaard voor de faillissementskamer.”
Speelt ook de huidige energiecrisis een rol in het sterk stijgende aantal faillissementen? “Neen”, zegt Eric Van den Broele. “De energieschok wordt pas rond deze tijd volop voelbaar bij bedrijven. Veel energiecontracten werden pas onlangs gewijzigd of moeten zelfs nog worden aangepast aan de huidige prijzen. Die schok moet dus nog komen. Al heeft de overheid nu ook wel maatregelen genomen om de bedrijven in deze energiecrisis te ondersteunen.”
De horeca blijft in absolute cijfers de traditionele koploper in het aantal faillissementen. In de provincie Antwerpen gingen dit jaar al 413 horecazaken failliet. Met een stijging van 14% in een jaar tijd houdt de sector echter nog relatief stand. In de bouwsector loopt de schade sneller op: het aantal faillissementen is er met 43% gestegen, van 212 naar 303.
Vlaanderen volgt later
Opvallend: het faillissementenrecord wordt in de provincie Antwerpen gebroken, maar niet in Vlaanderen. “Antwerpen loopt altijd voorop, omdat er meer bedrijven betrokken zijn bij internationale handel”, zegt Eric Van den Broele. “De trend in Antwerpen voorspelt dus weinig goeds voor de rest van het land.” Het aantal faillissementen in Vlaanderen mag dan nog geen record breken. De trend is wel duidelijk stijgend, en het aantal faillissementen ligt in Vlaanderen dit jaar ook al hoger dan in de eerste negen maanden van 2019, het jaar voor corona.
“Het is nu belangrijk dat de overheid alleen de bedrijven helpt die duidelijke overlevingskansen hebben”, zegt Eric Van den Broele. “Want van de huidige faillissementen zou zo’n 5% eigenlijk al eerder failliet gegaan zijn, als de steunmaatregelen voor corona er niet geweest zouden zijn. De bedrijven zaten sowieso al in slechte papieren, met of zonder pandemie. De steunmaatregelen hebben het faillissement van die bedrijven gewoon uitgesteld. De regeringen moeten er nu echt voor zorgen dat ze in deze energiecrisis alleen de bedrijven helpen die in normale omstandigheden gezond zouden zijn.”
