In het sluizencomplex op het Albertkanaal in Olen wordt vanochtend de laatste van drie gigantische Archimedesschroeven, ook wel vijzels genoemd, in een nieuwe pompinstallatie en waterkrachtcentrale geïnstalleerd. De andere twee werden gisteren reeds geplaatst.
Het Albertkanaal speelt een economisch belangrijke rol voor België, maar lijdt aan periodes van droogte. Dit vormt een reële uitdaging om het dagelijkse scheepvaartverkeer te blijven verzekeren, maar ook om nieuwe ondernemingen aan te trekken waarvan de activiteiten worden uitgevoerd in de buurt van het kanaal. Om de bedrijfszekerheid van de binnenvaart te blijven garanderen besloot nv De Scheepvaart om waterkrachten pompinstallaties te bouwen op de zes sluizencomplexen (Wijegem, Olen, Ham, Hasselt, Diepenbeek en Genk) van het Albertkanaal.
Om deze uitdaging aan te gaan, verzekerden Cofely Fabricom en Hye, de engineering, de bouw – en later ook het onderhoud – van een innovatieve, gecombineerde pomp- en waterkrachtcentrale met Archimedesschroeven. Dit type vijzel laat toe het water te verpompen tot 10 meter hoog. Aangezien de droogteperioden gelukkig van korte duur zijn, zullen de schroeven de rest van de tijd een turbinefunctie hebben en groene stroom opwekken.
Met het geïntegreerde pomp- en turbinestation in het sluizencomplex kan de waterstand in het kanaal dus op peil worden gehouden voor de drukke scheepvaart en er kan bovendien ook groene energie worden opgewekt. De schroeven hebben naar verluidt een energieoutput van 400 kW per stuk bij een waterpeilverschil van tien meter.
Energierecuperatie door middel van dergelijke schroeven werd in België tot op vandaag enkel toegepast in Ham. “Ook daar hebben we gekozen voor drie Archimedesschroeven met een diameter van 4,5 meter en een lengte van 24 meter. Dit zijn de grootste die ooit geïnstalleerd zijn in Europa. Verder zullen we bij de hertekening van de binnenstad van Harelbeke ditzelfde type vijzels gebruiken, maar daar gaan we nog een stap verder en zal de opgewekte energie ervoor zorgen dat de stuwsluizen met een minimum aan CO2-verbruik bediend kunnen worden”, legt Mark Dirckx uit, general manager van Cofely Fabricom. “Deze waterschroeven hebben een visvriendelijker karakter in tegenstelling tot de bekendere schroefpompen vanwege de grote waterkamers en de tragere rotatie.”
Begin volgend jaar moet de centrale actief zijn. Er wordt verwacht dat elke pompinstallatie jaarlijks een hoeveelheid duurzame energie zal opwekken voor ongeveer 1 500 gezinnen.
