Galapagos Foto: Belga

Galapagos verdwijnt bijna volledig uit Mechelen en zet “wonderlijke” kankerbehandeling stop: “Dit is voor patiënten een zaak van leven of dood”

Galapagos wil vijftig banen schrappen in Mechelen, waardoor er van het ooit zo beloftevolle biotechbedrijf bijna niets meer overblijft. Het zet ook de behandeling stop waarmee al tientallen ten dode opgeschreven kankerpatiënten weer beter werden. “Zuur dat Galapagos hier kiest voor andere belangen dan die van de patiënten”, zeggen ze in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA).

Galapagos stelde begin dit jaar in Mechelen zo’n 280 mensen tewerk. Na een herstructurering schieten er daar nog 68 van over. En na de sanering die dinsdag de wereld werd ingestuurd, gaat daar nog eens een vijftigtal banen af. Wat zal overblijven, is een stuk of achttien mensen die vooral voor de hoofdzetel werken.

Ook in zijn buitenlandse kantoren haalt het Mechelse biotechnologiebedrijf de grove borstel boven. Er zijn wereldwijd 365 jobs bedreigd. De kantoren in Leiden (Nederland), Basel (Zwitserland), Princeton en Pittsburgh (Verenigde Staten) en Shanghai (China) gaan wellicht dicht.

LEES OOK. Galapagos wil celtherapieactiviteiten afbouwen: 365 banen op de helling

Hoe is het zo ver kunnen komen? Dat is een lang verhaal, dat we kunnen samenvatten in drie tegenslagen:

  • Tot begin 2024 had Galapagos één product in zijn portefeuille: de pil filgotinib, die werd voorgeschreven voor mensen met reumatoïde artritis. Dat is dus voor patiënten die pijn hebben in hun gewrichten, bijvoorbeeld ter hoogte van hun handen, polsen, voeten en knieën. Maar Galapagos kreeg geen toestemming om dat product in de Verenigde Staten te verkopen én de verkoop in Europa viel tegen. Dus verkocht Galapagos dat product aan een Italiaans bedrijf.

  • Begin 2025 kondigde Galapagos aan dat het zichzelf in twee zou kappen: het zou onder de naam Galapagos voortgaan met de ontwikkeling van nieuwe celtherapieën voor kankerbestrijding en een ander deel van het bedrijf zou de naam SpinCo krijgen. Dat zou andere bedrijven overnemen die onderzoek naar bijvoorbeeld immunologie doen. Maar de Amerikaanse beurswaakhond stak daar een stokje voor, waardoor de splitsing niet doorging.

  • Galapagos wilde dan maar van het kankeronderzoek af, en zette die bedrijfstak te koop. Maar nu kondigt Galapagos aan dat het niemand heeft gevonden die er genoeg voor wil betalen. En dus wordt het kankeronderzoek stopgezet en wil het bedrijf wereldwijd 365 jobs schrappen.

Laborant Galapagos Mechelen

Nachtmerrie voor beleggers

Wat nu? Er is een economisch gevolg en een diepmenselijk gevolg. Het eerste is simpel samen te vatten. “Vandaag heeft Galapagos een bankrekening waarop 2,7 miljard euro staat. Maar het bedrijf heeft geen producten meer en ook geen goede ideeën”, zegt Tom Simonts, senior econoom van KBC Securities. “Het is dus zeer de vraag hoe het nu verder moet.” De beurskoers gaat alleszins door met zijn ritje op de roetsjbaan naar beneden: dinsdag ging de koers met 7 procent achteruit. En in vijf jaar tijd is de koers zelfs gedaald van 108 naar 28 euro. Een nachtmerrie voor beleggers dus.

Tom Simonts, senior econoom KBC Securities

Vandaag heeft Galapagos een bankrekening waarop 2,7 miljard euro staat. Maar het bedrijf heeft geen producten meer en ook geen goede ideeën

Tom Simonts, Econoom KBC Securities

Maar er is ook een belangrijk gevolg op medisch vlak. “We hebben samen met Galapagos in een testfase tientallen vaak uitbehandelde lymfeklierkankerpatiënten, waarvoor dus geen chemo- of stamceltherapie meer hielp, geholpen met de car-T-celtherapie”, zegt Sébastien Anguille, professor en hoofd hematologie aan het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). “Dat wil zeggen dat de witte bloedcellen, zeg maar de soldaten van het immuunsysteem, uit het lichaam van de patiënt worden gehaald. De cellen worden vervolgens in een laboratorium in het Wetenschapspark in Niel bewapend met een ‘car’. Ze worden daarbij opgekweekt tot een heel leger aan ‘soldaten’. Een week later worden die cellen via een infuus weer ingebracht bij de patiënt.”

Sébastien Anguille, professor en hoofd hematologie aan het UZA.

In maart 2022 hebben we de eerste uitbehandelde lymfeklierkankerpatiënt behandeld. Hij was ten dode opgeschreven, maar is nu nog altijd kankervrij

Sébastien Anguille, Hoofd hematologie (UZA)

“De resultaten van die therapie zijn wonderlijk”, zegt Sébastien Anguille. “De meeste van de tientallen uitbehandelde patiënten zijn maanden- en jaren later nog steeds kankervrij. In maart 2022 hebben we in het UZA de eerste uitbehandelde lymfeklierkankerpatiënt met de therapie van Galapagos behandeld. Hij was ten dode opgeschreven. Maar ik heb hem vorige week nog gezien, en hij is nog altijd kankervrij. Dat is ronduit spectaculair. We hebben sinds december 2023 met Galapagos trouwens ook succesvolle car-T-celtherapiebehandelingen opgestart voor mensen die de ziekte van Kahler hebben, dat is een vorm van bloedkanker.”

Hoe moet het nu verder met die patiënten? “Voor die patiënten volstaat normaal één behandeling. De opgekweekte cellen blijven in het lichaam zitten en zouden de patiënt moeten beschermen tegen een herval”, zegt Anguille. “Maar met de stopzetting van het programma zullen andere uitbehandelde patiënten er geen gebruik meer van kunnen maken. Het kan dus een zaak van leven en dood zijn. En dan is het wel heel erg zuur dat Galapagos hier kiest voor andere belangen dan die van de patiënten.”