Voka Oost-Vlaanderen deed vlak voor de Corona-crisis een bevraging bij haar leden over hun aanwervingsbeleid. Hieruit bleek dat meer dan de helft van de bedrijven in 2020 een groei in aantal medewerkers voorzagen (56%) en quasi geen enkel bedrijf een daling (3%). Na één maand maatregelen in het kader van de Corona-crisis – waarbij 90% van de bedrijven een impact op zijn omzet heeft – hield Voka dezelfde bevraging opnieuw. Wat blijkt? Slechts 26% behoudt de groeiverwachting in personeel, minder dan de helft dus van het aanvankelijk aantal bedrijven. Verontrustender nog: één vijfde van de bedrijven overweegt nu zelfs het personeelsbestand af te slanken.
Na de economie, gaat nu ook de arbeidsmarkt naar een kantelpunt. Bedrijven volgen gespannen de evolutie van de maatregelen en de impact op hun bedrijf, maar wachten op dit moment nog om aan te werven én om te beslissen over ontslagen. Hoe zwaar de impact wordt, hangt af van de overheidsmaatregelen en de werkbereidheid bij werknemers. De situatie is ernstig, maar nog niet hopeloos.
“Deze crisis zal sporen nalaten op de toekomstige personeelsbehoefte van bedrijven, zoveel is zeker”, zegt Geert Moerman, gedelegeerd bestuurder bij Voka Oost-Vlaanderen. “Bedrijven stellen hun groeiverwachtingen neerwaarts bij. Wat de impact zal zijn op het bestaand personeelsbestand, is nog niet zeker. Veel hangt af van de snelheid waarop bedrijven terug aan de slag kunnen, want dan vlakken de effecten af. Als bedrijven op korte termijn kunnen heropstarten, verwacht de meerderheid hun personeel relatief snel terug aan het werk te krijgen. Slechts 16% van de 290 bevraagde bedrijven geeft aan dat het langer dan 3 maanden zal duren voordat ze terug volledig operationeel zijn.”
Definitieve werkloosheid vermijden
“Onze bevraging toont duidelijk aan dat deze crisis nu reeds een grote impact zal hebben op de arbeidsmarkt”, vervolgt Moerman. Voor de crisis verwachtte 56% van de Oost-Vlaamse bedrijven dat hun personeelsbestand zou toenemen, nu nog slechts 26%. Op dit moment voorziet 19% zelfs een afslanking al is die beslissing nog niet concreet en definitief. “Tijdens gesprekken met onze leden blijkt dat vooral de aanwervingsbehoefte van nieuwe werknemers onder druk staat. Ontslagen bij het huidig personeelsbestand zijn nog niet concreet, daarvoor bekijkt men de evolutie van de eerstkomende weken. Ondernemingen willen nu in eerste instantie terug opstarten en vermijden dat hun personeel van tijdelijke naar definitieve werkloosheid moet gaan. Hoe langer deze situatie aanhoudt, hoe realistischer de doemscenario’s worden.”
Snelle heropstart essentieel voor behoud jobs
70% van de bedrijven verwacht dat de crisis een blijvende impact zal hebben op de arbeidsmarkt. “Hoeveel jobs we kunnen redden, hangt af van de snelheid waarop onze economie heropstart. De overheid speelt hierin uiteraard een cruciale rol. Een sterk relanceplan en flexibele overbruggingsmaatregelen zijn nodig om de liquiditeitspositie van onze bedrijven te waarborgen. Anders wordt het door de dalende omzetten financieel onhaalbaar om iedereen aan boord te houden. Daarnaast is de motivatie bij werknemers om aan de slag te gaan, cruciaal. Het is 5 voor 12, dat beseft wellicht iedereen”
Ondersteunende maatregelen
Specifieke maatregelen om medewerkers aan de slag te houden, kunnen een belangrijke ondersteunende rol spelen. Naast de overheid, is ook een pro-actieve en meewerkende aanpak van de vakbonden noodzakelijk. Uit de bevraging bleek ten slotte dat bijna de helft van de ondernemingen vreest dat ze de tijdelijke werkloosheid nog een aantal maanden zullen moeten aanhouden. Voka vraagt dus aan de overheden om de ondersteunende maatregelen lang genoeg aan te houden: een soepelere arbeidsorganisatie (werktijden, overuren, glijdende uurroosters, verlofregeling), vlottere arbeidsmobiliteit tussen bedrijven, lagere RSZ-lasten voor een bepaalde periode en tijdelijke werkloosheid die gefaseerd kan afgebouwd worden over meerdere maanden.
