Na het faillissement van BelGaN vorig jaar, waarbij 440 werknemers hun job verloren en de machines werden verkocht, bleef de site met zijn 10.000 m² aan cleanrooms leeg achter. Nu blijkt dat Thema Foundries BV, via dochtervennootschap Bellaser BV, de gebouwen heeft overgenomen. Het bedrijf wil de locatie uitbouwen tot een Europees zwaartepunt voor fotonica, een technologie die licht gebruikt in plaats van elektrische signalen.
Het faillissement van BelGaN in 2024 liet een leegte achter in de Belgische chipindustrie. Het bedrijf gold als pionier in vermogenschips gebaseerd op galliumnitride (GaN) en werd gepresenteerd als een hefboom voor Europese technologische onafhankelijkheid. Toch trokken de toenmalige Chinese aandeelhouders de stekker uit het project, omdat de investeringen in de nochtans beloftevolle sector niet snel genoeg rendeerden.
Lees ook: Europese speler wil tot 250 miljoen euro investeren in chipproductie op BelGaN-site
Voor België betekende dat het verlies van zijn enige actieve chipfabriek en een strategische troef in een wereldwijde groeimarkt. De sluiting werd destijds door experts omschreven als een drama voor een sector die wereldwijd in transformatie is. Europa probeert met de zogeheten EU Chips Act een grotere rol op te nemen in de halfgeleiderindustrie en minder afhankelijk te worden van Aziatische en Amerikaanse spelers. België, dat internationaal naam heeft dankzij onderzoekscentrum imec en de fotonica-onderzoeksgroep aan de Universiteit Gent, stond plots zonder productie-eenheid.
Fotonen in plaats van elektronen
Thema Foundries kiest nu voor een andere technologische koers. Waar BelGaN zich op GaN-chips richtte, zet de nieuwe onderneming alles in op geïntegreerde fotonica. Daarbij worden lichtdeeltjes (fotonen) in plaats van elektronen gebruikt om informatie te transporteren en te verwerken. Het resultaat: veel snellere en energiezuinigere chips.
Die eigenschappen zijn bijzonder relevant voor datacenters en toepassingen in artificiële intelligentie, twee sectoren die vandaag kampen met een explosieve toename van het energieverbruik. Volgens Thema Foundries kan geïntegreerde fotonica daar een sleutelrol spelen. “De energiebehoefte van datacenters is wereldwijd een probleem geworden. Fotonische chips kunnen dat patroon doorbreken”, klinkt het bij het bedrijf.
De naam Thema verwijst naar Theodore Maiman, de uitvinder van de laser, en onderstreept de ambitie van het project. De fabriek in Oudenaarde wordt omgevormd tot een “state of the art” halfgeleiderfabriek en servicecenter, waar niet alleen productie plaatsvindt maar ook versnijding, verpakking en testing van fotonische microchips. Daarnaast worden er onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten uitgebouwd. De heropleving van de site wordt gezien als een belangrijke stap voor de technologische verankering van Vlaanderen in een strategische sector.
Samenwerkingen
Thema Foundries kan daarvoor rekenen op samenwerking met enkele zwaargewichten. Imec, wereldleider in nano-elektronica, levert technologische ondersteuning. “Dit is een unieke opportuniteit. Zulke kansen doen zich in Europa nauwelijks voor”, zegt Senior Vice President Corporate Development van Imec Gert Bergen. Anders dan in klassieke chipproductie kan de fabriek niet rekenen op één megaklant die de volledige capaciteit afneemt. Ze zal meerdere kleinere spelers tegelijk moeten bedienen, wat het model complex en risicovol maakt. Alleen al de eerste opstartfase vraagt enorme investeringen.
Lees ook: Chipfabrikant BelGaN gaat definitief dicht, 440 mensen verliezen hun job
Om rendabel te zijn, zullen schaal en bezettingsgraad cruciaal zijn. Toch blijft hij optimistisch. “Als dit lukt, kan de fabriek uitgroeien tot een miljardenbedrijf, een zogenaamde unicorn. Maar het is binair: ofwel slaagt het, ofwel niet. “Het is cruciaal dat iemand de visie en durf heeft om dit op te zetten. Wij zijn bereid dit voluit te ondersteunen”, besluit Bergen”
New Photonics voorziet in geavanceerde lasertechnologie die cruciaal is voor fotonische toepassingen. En ook de Universiteit Gent, via haar gerenommeerde onderzoeksgroep Fotonica, is betrokken. Die groep bundelt de expertise in siliciumfotonica en toepassingen in tele- en datacommunicatie, sensoren, medische apparaten en geavanceerde computing.
De financiering van Thema Foundries wordt gedragen door een groep Europese investeerders. Hoeveel er exact geïnvesteerd wordt, is niet duidelijk, maar kenners van de sector schatten dat het al snel om honderden miljoenen euro gaat en curatoren kozen de nieuwkomer omwille van zijn goede kaarten. Het bedrijf wil die kapitaalbasis de komende maanden uitbreiden met internationale partners, maar benadrukt dat Belgische en Europese verankering de kern blijft. Voor de Europese halfgeleiderstrategie is dat belangrijk: productie binnen de eigen grenzen wordt als essentieel gezien voor de technologische soevereiniteit van de EU.
