Nergens anders ter wereld kan je zo'n lekkere frietjes eten als in België. De smaak en geur van de Belgische friet is uniek, net als onze frietkotcultuur die niet voor niets erkend werd tot immaterieel cultureel erfgoed. De frituur is dan ook ingebakken in ons straatbeeld. Zeker tijdens deze moeilijke tijden voor ondernemers, verdienen onze lokale frituristen het om extra in de kijker gezet te worden. Met de Week van de Friet wil VLAM iedereen nog eens laten stilstaan bij de smaak en beleving die zo uniek zijn aan de frietjes van de frituur, ook al mogen ze dit jaar helaas niet ter plaatse opgepeuzeld worden.
Frietje, als ik jou zie ben ik niet meer bij te sturen!
Door frietjes op onverwachte plaatsen in het straatbeeld te laten opduiken, wil VLAM iedereen herinneren aan de fierheid die ze terecht koesteren voor onze Belgische frieten. Van 30 november tot en met 6 december zal in alle vijf Vlaamse provincies street art opduiken in het straatbeeld om de liefde voor de Belgische friet in de kijker te zetten. Muzikaal erfgoed wordt ingeschakeld om een ode te brengen aan ons culinair erfgoed. Zo verschijnen songteksten als "Ik hou van u, ik hou van u, ik hou van u, geef me een friet!" en "Ohlalala frietjes, ze komen goed van pas!".
In Gent koos men uiteraard voor een quote uit een lied van Luc De Vos (Gorki). Kunstenaar Mr. Leenknecht zorgde ervoor dat de memorabele woorden "Anja, de laatste friet die moet je mij nog schenken" vanaf vandaag te zien zijn aan de overkant van het water langs de Ajuinlei.
Zowel hoogdagen als donkere tijden voor Oost-Vlaamse frituristen
Bernice Maheur (67) van Frituur Bernice in Oudenaarde staat al 45 jaar in het vak. “Week van de Friet bestaat al vele jaren en we doen elke keer mee uiteraard. Dit jaar is er helaas veel veranderd. Vroeger waren we vaak tot 2 à 3 uur ’s nachts open. Nu moet iedereen om 22u thuis zijn en vanaf 20u30 zie je al niemand meer op straat lopen. We zijn bovendien te oud om aan take-away of delivery te doen. Wie frietjes wil, moet maar naar de frituur komen. Je moet ze nog niet te veel bederven”, zegt ze lachend. Haar frituur staat inmiddels te koop en Bernice gaat op zoek naar een opvolger. “Het is triest om met zo’n jaar te moeten eindigen, maar het is mooi geweest.”
Voor Veerle De Wannemaeker (44) van Frituur De Ketel in Lochristi gaan de zaken daarentegen beter dan ooit. “We hebben meteen de deuren gesloten met de start van de eerste lockdown, maar we hadden al een online systeem waarop we konden terugvallen. Na een kleine update werkte het perfect om op die manier te draaien. Enkel oudere mensen konden we minder makkelijk bereiken. Onze middagen zijn gedaald in omzet omdat er minder passage is en ook de scholen niet altijd op waren, maar de avonden zijn er zelfs op vooruit gegaan”, vertelt Veerle. “We willen dit systeem ook na corona graag verderzetten. Het weinige sociaal contact is een groot nadeel, maar de kwaliteit en continuïteit van onze service is veel verbeterd. Ook met je personeel kan je veel beter schakelen. Om de 3 minuten nemen we een bestelling op. Zo draaien we soms 88 bestellingen op een avond. Dat kan ik niet als de frituur gewoon open is. Voor mij heeft de lockdown dus ook wel een positieve wending gehad.”
Frietweetjes: Wist je dat…
-
… een overrompelende 91% van de Belgen het er over eens is dat frietjes van de frituur onlosmakelijk verbonden zijn met de Belgische cultuur?
-
… 80% van de Belgen vinden dat onze frietjes uniek zijn in de wereld?
-
… tot 67% van de Belgen na een reis snakt naar frietjes van de frituur?
-
… 80% van de Belgen steevast naar dezelfde frituur gaat?
-
… 53% van de Belgen al verkocht zijn als ze denken aan frietjes of frietjes ruiken?
-
… mayonaise nog steeds met voorsprong (41%) de populairste saus is?
-
… 51% van de Belgen minstens één keer per maand een bezoekje brengt aan de frituur?
-
… 53% van de Belgen frietjes van de frituur simpelweg met hun handen eet? Bij vrouwen loopt dit op tot 61%.
Er zijn ook heel wat verschillen in de frietgewoontes tussen de verschillende provincies zo blijkt.
- … 26% van de Oost-Vlamingen het liefst stoofvleessaus bij z’n frietjes eet, terwijl dat in Vlaams-Brabant slechts door 9% van de frieteters besteld wordt?
- … 63% van de Oost-Vlamingen een frikandel een frikandel noemt, terwijl 36% de snack een curryworst noemt? In Antwerpen noemt tot 91% dit een curryworst. In Limburg hebben ze het dan weer in 32% van de gevallen over een lange hamburger!
- … in Oost-Vlaanderen (78%), West-Vlaanderen (65%) en Antwerpen (64%) frietjes veruit het vaakst gegeten worden uit een kartonnen bakje? In Limburg (45%) en Vlaams-Brabant (46%) is de puntzak veel meer ingeburgerd.
- … Limburgse frituren hun frietjes het vaakst meegeven in een kartonnen doos (20%) of papieren zak (45%), terwijl het plastic zakje nog steeds het populairst is in Oost-Vlaanderen (48%) en West-Vlaanderen (54%)?
Deze gegevens komen uit een online kwantitatief onderzoek uitgevoerd voor VLAM door iVOX in september 2020 bij een representatieve steekproef van 1.000 Belgen.
