Het zijn de meest kwetsbare huishoudens die nu de hoogste prijs betalen. Wie het zich kon veroorloven het risico te nemen zonder steun verder te gaan, zet zijn werkzaamheden voort. De anderen – vaak de meest kwetsbaren – hebben geen andere keuze dan af te zien van hun plannen of deze uit te stellen. De energie- en sociale kloof wordt groter. Dat is een vaststelling die wordt gedeeld door de meerderheid van de bouwondernemers op het terrein.
Nochtans bestaan er oplossingen. Een scenario voor 2025, uitgewerkt door spelers op het terrein, is gebaseerd op een beheersbaar budget dat meer dan 50% lager ligt dan dat van de premies in 2024. Verschillende financieringsbronnen zijn beschikbaar voor energetische renovatie: het Energiefonds, het Sociaal Klimaatfonds of de toekomstige inkomsten uit het ETS 2-systeem. Deze herstart zou dus budgettair neutraal zijn voor de Brusselse financiën.
Bouwbedrijven slaan alarm
Bouwprofessionals in Brussel bevestigen allemaal hetzelfde: het stopzetten van de premies heeft de vraag abrupt doen dalen. Tijdens de tijdelijke bevriezing van de premies tussen augustus en november 2024 kreeg 38% van de Brusselse bouwbedrijven al met een omzetdaling van meer dan 50% te kampen. Volgens een recente interne enquête heeft vandaag tussen 70% en 80% van de bedrijven actief in renovatie hun activiteiten in Brussel drastisch teruggeschroefd. Het mechanisme loopt vast. De noodzakelijke capaciteitsopbouw – essentieel om de klimaatdoelstellingen te behalen – dreigt tenietgedaan te worden.
Een crisis die uitbreidt
Sinds januari wordt de situatie alleen maar erger. Volgens schattingen van Embuild.Brussels dreigen ongeveer 6000 renovatiewerven van categorie 2 en 3 – vaak gelinkt aan kwetsbare en middeninkomensgezinnen – niet uitgevoerd te worden in 2025. Dit zou neerkomen op een verlies van 112 miljoen euro aan energetische renovatiewerken.
Deze blokkering is niet enkel economisch: ze ondermijnt ook een langetermijnproject van sociale en klimaatrechtvaardigheid. En niets doen kost veel – zowel voor burgers als voor lokale bedrijven.
