BRUGGE - Deze maand is het exact tien jaar geleden dat de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers failliet werd verklaard. Het luidde meteen het begin in van een wereldwijde financiële crisis. Tot vandaag voelen we de impact daarvan nog altijd, ook bij ons, en al zeker als het over vastgoed gaat. Dit zijn volgens drie West-Vlaamse experts de opmerkelijkste zaken die zijn blijven hangen: leningen zijn goedkoper geworden, de belangstelling voor koopjes in het buitenland groeide en PPS (publiek-private samenwerking) is populair.
“Vòòr de crisis stegen de vastgoedprijzen in ons land met bijna tien procent per jaar, maar toch werd er ook toen bijzonder goed gekocht en verkocht”, zegt Filip Dewaele van Dewaele Vastgoedgroep. “Je ging toen niet enkel een krediet aan voor de aankoop van de woning, maar meteen ook voor de notariskosten en registratierechten. Lenen aan 110 procent dus. Toen was dit zeer gebruikelijk, maar sinds de crisis is op dat vlak veel veranderd. Wie nu een woonkrediet wil afsluiten moet al vlug 20 procent eigen middelen op tafel leggen, plus de registratierechten. Het gevolg is dat het, zeker voor jonge koppels, soms allesbehalve evident is om een woning te kopen en ze dus voor een langere periode naar de huurdersmarkt geduwd worden.”
Iedereen een eigen Spaanse casa
De crisis had niet alleen negatieve gevolgen. In Europa was het vooral de Spaanse vastgoedmarkt die zwaar getroffen werd door de crisis. De vastgoedprijzen kelderden er fenomenaal, waardoor heel wat Belgen schoon hun kans zagen, zeker omdat velen hun geld niet meer op de spaarboekjes wilden laten staan. Marleen De Vijt, CEO van Azull, de Belgische marktleider in Spaans vastgoed, ziet het zo: “Elke Belg zijn eigen Spaanse casa? U mag dat bijna letterlijk nemen. In 2008 kochten 540 Belgen een woning in Spanje, vorig jaar waren dat er al bijna 4.000. En dat aantal stijgt jaar na jaar. De échte koopjes zijn al even de deur uit, maar de Belgen blijven wel massaal vastgoed in Spanje kopen. Zeker omdat de
prijzen er in vergelijking met hier nog altijd relatief laag liggen.”
PPS is populair
Ook in heel wat gemeenten is de crisis tot vandaag nog altijd voelbaar. “Gemeenten die tien jaar geleden een zwembad of een sporthal wilden bouwen, konden gemakkelijk tien miljoen euro lenen bij de bank", zegt Davy Demuynck, CEO van projectontwikkelaar ION. "Sinds de crisis moeten ze echter meer en meer aankloppen bij de privésector met de vraag of die mee wil financieren. "Sinds de crisis zijn de banken ook op dat vlak veel strenger
geworden. Daarom gaan steden en gemeenten tegenwoordig steeds vaker samenwerken met partners uit de privésector. De zogenaamde PPS-formule (publiek private samenwerking). De projectontwikkelaar koopt dan bijvoorbeeld de sporthal van de gemeente over, waarna de gemeente ze met mondjesmaat terugkoopt. Zoiets kwam je vroeger zelden of nooit tegen.”
