2022 was een turbulent jaar met heel wat uitdagingen en onverwachte wendingen. Wie herinnert het zich dat we begin 2022 nog altijd met coronarestricties geconfronteerd werden? Daarna kwam de oorlog in Oekraïne die uitmondde in exploderende energiekosten en inflatie. Ondertussen nijpt de arbeidsmarktkrapte steeds sterker voor vele bedrijven en kregen ze ook te maken met syndicale opstoten.
Volgens Xavier Vanneste, Voka-voorzitter regio Brugge, verdienen de bedrijven een grote “chapeau!” voor de manier waarop ze met de crisis zijn omgegaan. "Vol veerkracht en doorzettingsvermogen hebben ze elke uitdaging opnieuw vastgepakt", aldus Vanneste. "Ondanks alles was 2022 een zeer ondernemend jaar voor de verschillende economische sectoren. Een bijzondere vermelding verdient de sector van horeca en toerisme, die na twee moeilijke jaren een heropleving kende. Ook vanuit Voka West-Vlaanderen werden vorig jaar heel wat nieuwe acties opgestart en gerealiseerd. In februari vond er een speciale hoorzitting plaats in het Vlaams Parlement over de nieuwe Visartsluis in de haven van Zeebrugge, waar Apzi-Voka als één van de sprekers aan de alarmbel trok. Enkele maanden daarvoor was namelijk een enorme vertraging in dit dossier aangekondigd. Op vraag van de bedrijven werd de aanpak van de overheid bijgestuurd en zetten de politieke partijen de neus in dezelfde richting. Er komt nog voor het einde van deze legislatuur een onomkeerbare beslissing."
Mooie verhalen
Nog in de haven was Apzi-Voka van nabij betrokken bij de fusie van de havens van Zeebrugge en Antwerpen. "Er blijven weliswaar enkele uitdagingen voor de Zeebrugse bedrijven, maar globaal gezien kan Zeebrugge nu meegolven op de kracht van de haven van Antwerpen", vindt Vanneste. "Na jaren ijveren is er eindelijk een doorbraak gekomen inzake de estuaire vaart. De juridische hinderpalen die Nederland opwierp zijn binnenkort van de baan, waardoor er meer goederen vanuit Zeebrugge over zee en via de Westerschelde naar het hinterland getransporteerd zullen kunnen worden."
In mei 2022 vond het technologiefestival en belevingsevent What’s NXT plaats in het BMCC in Brugge. 60 bedrijven stelden er zich voor aan 4.000 studenten. De centrale boodschap was dat het goed wonen, werken en leven in onze regio is. Eind oktober ging ook de eerste editie door van de Bedrijven Contactdagen in Brugge, eveneens in het BMCC. Ook dit werd een succes met meer dan 160 exposanten en 4.200 bezoekers.
Ondertussen groeit de start-upcommunity en incubator Brugge.inc ook gestaag verder. Gezien de groei werd er verhuisd naar een nieuwe en grotere locatie in het Katelijne Business Center (Brugge). Ook de nieuwe Voka-hub in het bedrijvencentrum O-Forty te Oostkamp kwam tijdens haar eerste volledige werkjaar op kruissnelheid. Heel wat bedrijven en hun medewerkers vonden reeds de weg naar dit state-of-the-art opleidingscentrum voor een opleidingssessie of inspirerende ontmoeting.
Werk aan de winkel
Ook in 2023 blijft er echter werk aan de winkel. Voor Voka West-Vlaanderen gaat het over 4 speerpunten.
Speerpunt 1: ruimte voor bedrijvigheid
In West-Vlaanderen heeft de regio Brugge de hoogste nood aan nieuwe bedrijventerreinen. Een berekening die de vraag en het aanbod inzake ruimte voor bedrijvigheid in kaart bracht, toont aan dat er een tekort is van 143,5 ha. Volgens Xavier Vanneste blijft een nieuw bedrijventerrein langs de Blankenbergsesteenweg in Brugge een absolute must voor de verdere economische ontwikkeling van de Brugse kmo's en de bedrijven. In 2022 sneuvelde het dossier wederom als collateral damage in de slipstream van het arrest van de Raad van State die een kruis maakte over de huidige stadionplannen van Cercle Brugge. “Voka roept het Brugse stadsbestuur op om deze dossiers niet los te laten", aldus Vanneste. "Het dossier moet de komende weken en maanden heropgestart worden. De aspecten ‘bedrijvigheid’ en ‘voetbal’ mogen hierbij niet langer aan elkaar gekoppeld worden, zoals de voorbije 15 jaar het geval was. Dit legde steeds een hypotheek op de realisatie van een bedrijventerrein op deze locatie. Het is hoog tijd dat de zaken in de juiste plooi gelegd worden: zorg dat Club Brugge kan bouwen op de Breydelsite, zoek een terrein op maat van Cercle Brugge voor de bouw van hun stadion en voorzie extra ruimte voor bedrijvigheid op de site Blankenbergsesteenweg.”
Ook elders in de Brugse regio moet er ca. 30 hectare voor bedrijvigheid voorzien worden. Dit is geen pleidooi om onverstoord nieuwe open ruimte aan te snijden. Het is een oproep om met gezond verstand en maatschappelijk draagvlak de ambitie na te streven om open ruimte maximaal te vrijwaren en ruimte voor bedrijvigheid te reserveren op goed gelegen plaatsen. Ook in de toekomst zullen er ontwikkelingen zijn die ruimte-inname vergen.
Sinds vorig jaar werkt een coalitie van regionale stakeholders aan de omvorming van De Zwinstreek tot Vlaams Landschapspark. Voka erkent het toeristische, recreatieve en landschappelijke belang van de Zwinstreek (dat o.a. Knokke-Heist, Damme en delen van Brugge omvat), maar pleit wel voor voldoende garanties die de verdere economische ontwikkeling waarborgen. “Een landschapspark mag geen stolp plaatsen op de bedrijven in het gebied”, aldus Xavier Vanneste.
Speerpunt 2: de multimodale ontsluiting van de Brugse regio
Volgens Voka West-Vlaanderen moet de multimodale ontsluiting van regio Brugge dringend een versnelling hoger schakelen. In december raakte bekend dat een verbreding en verdieping van het Schipdonkkanaal er niet zal komen. Nochtans blijft een binnenvaartverbinding naar Zeebrugge nodig. Estuaire scheepvaart lost namelijk niet alles op, binnenvaartschepen tot 2500 ton moeten naar de haven van Zeebrugge kunnen varen. Xavier Vanneste: “De Vlaamse Regering moet nu een duidelijke keuze maken voor de opwaardering van het kanaal Gent-Brugge en de Ringvaart rond Brugge. Deze kanalen worden al jaren stiefmoederlijk behandeld."
Op een boogscheut volgen de kritieke punten elkaar op. "De ‘bruggenmiserie’ is niet goed voor de scheepvaart en evenmin voor de mobiliteit in en naar Brugge zelf", zegt Vanneste. "Een positief punt is dat de omgevingsvergunning voor de Steenbruggebrug aangevraagd is en dat de werken normaal gezien in 2023 zullen starten. Maar verderop blijft er heel wat werk aan de winkel. Er is nog altijd geen definitieve oplossing voor de tweede Kruispoortbrug. De Boudewijnbrug kent steeds vaker technische problemen. Enkele maanden geleden botste een schip tegen de Krakelebrug. Sindsdien is die geblokkeerd, zonder uitzicht op herstelling. En ondertussen blijft een oplossing uit voor de krakemikkige Dampoortbruggen en Dampoortsluis. Gezien hun beperkte gabarit vormen zij bovendien een bottleneck van jewelste voor schepen richting Zeebrugge. De overheid blijft hier in gebreke. Er moet dringend geïnvesteerd worden in de binnenvaartinfrastructuur in onze regio.”
In de haven van Zeebrugge blijft de realisatie van de nieuwe Visartsluis prioritair. “Er is weliswaar een stappenplan, maar er blijft onduidelijkheid over het start- en eindpunt der werken", zegt Vanneste nog. "Dit is zeer moeilijk voor zowel bedrijven als omwonenden. De huidige Vlaamse regering dient nog deze legislatuur een onomkeerbare beslissing te nemen en tegelijk het benodigde budget te voorzien. Het moet dan één van de eerste beleidsdaden van de volgende Vlaamse regering zijn om de schop in de grond te steken.”
Er zijn ook extra investeringen in het spoor nodig om enerzijds meer goederen per trein vanuit de haven naar het achterland te brengen, maar anderzijds ook meer mensen op de trein te krijgen. Vooral de verbinding richting Kortrijk en Noord-Frankrijk moet naar een hoger niveau getild worden. Brugge groeit als studentenstad en heeft wereldfaam als toeristische, culturele en culinaire hotspot. In die optiek moet er een zeer snelle en rechtstreekse treinverbinding tussen Brugge en Rijsel komen.
Ook de autosnelwegen verdienen een verdere upgrade. De limieten van de E403 zijn intussen bereikt, daarom moet er een derde rijstrook bijkomen tussen Roeselare en Brugge en dit in beide richtingen. De omvorming van de E34/N49 (met haar talrijke levensgevaarlijke kruispunten) tot volwaardige autosnelweg blijft ondertussen aanslepen.
Duurzame vervoersmodi zijn eveneens zeer belangrijk. Fietsveilige verbindingen naar industrieterreinen, de haven, scholen en tussen gemeenten zijn van groot belang.
Speerpunt 3: elk talent telt
Voor Voka West-Vlaanderen blijft de arbeidsmarktkrapte een heet hangijzer. Het activeren van de inactieve beroepsbevolking, levenslang bijleren en gerichte economische arbeidsmigratie moeten in 2023 hoog op de agenda blijven.
“Via het project Welt ondersteunen we bedrijven in de regio die willen inzetten op een duurzaam en toekomstgericht HR-beleid", aldus Xavier Vanneste. "De brandende arbeidsmarkt laat zich voelen in de instroom, maar ook in het behoud en de ontwikkeling van medewerkers. Meer dan ooit is bedrijfscultuur belangrijk om mensen aan te trekken én te houden, en moet je flexibel omspringen met het inzetten en opleiden van talent."
Apzi-Voka, Port of Antwerp-Bruges, VDAB, CEWEZ en TUA WEST zetten ook samen hun schouders onder een nieuwe havenpromotiecampagne waarbij de partners werkzoekenden en geïnteresseerden warm willen maken voor een job in de haven van Zeebrugge. “Het doel is om de 1.000 openstaande vacatures in Zeebrugge ingevuld te krijgen”, vindt Xavier Vanneste.
Speerpunt 4: de verkiezingen van 2024 voorbereiden
In 2023 start Voka West-Vlaanderen met de voorbereiding van de federale, Vlaamse, provinciale en lokale verkiezingen in 2024. “Als regionaal ondernemersnetwerk staan we heel dicht bij onze bedrijven", vindt Vanneste tot slot. "We houden de vinger aan de pols in de Dorpsstraat, en brengen deze boodschappen over aan de Wetstraat. Daarvoor zullen we op verschillende momenten in het jaar overlegmomenten organiseren tussen politici en ondernemers.”
