Met enige zin voor pathos benadrukte Voka-voorzitter Wouter De Geest de ernst van de situatie. “We kijken een snijdende recessie in de ogen”, aldus de voorzitter van Voka. “De noodsignalen zijn niet te negeren: 1 op 3 ondernemingen geeft aan de productie te zullen verminderen of stop te zetten door de peperdure energieprijzen. Als we geen beschermende maatregelen nemen, dan dreigen we bedrijven voorgoed te verliezen. Dat zou een catastrofe betekenen voor ons land en voor Europa.”
Voka vraagt daarom op erg korte termijn maatregelen van onze regeringen, in afwachting van een coherente en doortastende Europese aanpak van de energieprijzen. Daarbij worden zowel de Vlaamse als de federale regering opgeroepen om de koe dringend bij de horens te vatten.
“De Vlaamse regering mag niet talmen en moet zo snel als mogelijk toepassing geven aan het tijdelijke en gerichte Europese steunkader voor de meest getroffen ondernemingen”, aldus nog De Geest. “Onze bedrijven gaan kopje onder, elke dag telt. We vragen dat de federale regering een soepel regime van tijdelijke werkloosheid op poten zet, net zoals dat in de coronaperiode het geval was. De helft van de industriële bedrijven verwacht in de komende maanden genoodzaakt te zijn om tijdelijke werkloosheid voor hun medewerkers in te roepen.”
Levensduur kerncentrales verlengen met 20 jaar
Op middellange termijn moeten we met zijn allen onafhankelijker worden op het vlak van energie, vindt Voka nog. Toegang tot energie is de basis voor welvaart en de basis voor succesvolle ondernemingen en gezinnen. Voka pleit in dat kader voor het verlengen van de levensduur van de twee jongste kerncentrales met 20 jaar.
“De federale regering moet de deal afronden rond de verlenging van de twee jongste kernreactoren, en niet met 10 jaar, maar wel met 20 jaar”, aldus nog Wouter De Geest. “De situatie noopt daartoe. Als naast de twee centrales ook andere centrales verlengbaar zijn, in alle veiligheid zoals de nucleaire waakhond FANC het stelt, dan moet ook dat grondig bekeken worden.”
“Blaas stakingsacties af”
Tot slot is het voor het behoud van de concurrentiekracht van onze ondernemingen cruciaal dat de fors stijgende loonkosten onder controle gehouden worden. Voka herhaalt de oproep voor een indexsprong die sociaal gecorrigeerd wordt door een eenmalige koopkrachtpremie. De integrale toepassing van de loonnormwet blijft noodzakelijk.
Voka-voorzitter De Geest riep de vakbonden op tot verantwoordelijkheidszin. “Werkgevers, werknemers en de overheid hebben een gemeenschappelijk doel: onze opgebouwde welvaart in stand houden en de duurzame toekomst samen vormgeven. Een nationale staking of het creëren van onrust rond de loonnormwet zijn in deze diepe crisistijd dan ook absoluut niet aan de orde. Ik roep op de geplande stakingsacties af te blazen”.
Lijstje om bij te houden
Het overleg tussen de sociale partners en de politici, heette erg constructief te zijn. De politiek zei gehoor te hebben voor de eisen van de werkgevers en beloofde ook de actie waarom gevraagd werd. Dit lijstje met beloftes is er alvast eentje om enkele maanden bij te houden en dan ook te evalueren op zijn mérites.
Jan Jambon kondigde maandagavond op het Voka-debat aan dat zijn regering deze week al een eerste reeks maatregelen zal nemen (eerder zei hij maatregelen te nemen tegen eind september). Hij denkt nu na over een gelijkaardig pakket als tijdens de coronacrisis.
Vlaams minister van Economie Jo Brouns (CD&V) heeft een voorstel klaar om het tijdelijke crisiskader te activeren, waarbinnen Europa een vorm van staatssteun toestaat. Brouns kiest voor een tweesporenaanpak, waarbij een deel van de toegenomen energiekosten wordt gecompenseerd en investeringen in energie-efficiëntie worden gestimuleerd. Vrijdag komt de Vlaamse regering bijeen om al een eerste reeks beslissingen te nemen.
Het federale kernkabinet zegt na te denken over een uitstel of vrijstelling van betaling van sociale bijdragen voor bedrijven, over een verlenging van het huidige regime van economische werkloosheid dat nog tot het einde van het jaar geldt en over het opnieuw invoeren van overbruggingsrecht voor zelfstandigen.
Bij de federale kabinetten wordt benadrukt dat al die maatregelen veel gerichter moeten gebeuren dan tijdens de coronacrisis, omdat er vandaag ook bedrijven zijn die nog altijd goed draaien.
De federale regering onderzoekt ook een ‘moratorium op faillissementen’ maar benadrukt dat ze wil vermijden dat energieleveranciers op hun beurt in de problemen komen.
De ministers Tinne Van der Straeten (Groen) en Vincent Van Peteghem (CD&V) bekijken of er een hervorming van de accijnzen op elektriciteit mogelijk is, met de bedoeling af te stemmen op het Europees minimum.
