Crisissen zijn uitdagingen. Die uitdrukking heeft elke ondernemer ongetwijfeld al heel vaak gehoord. Ze wordt dan ook te pas en te onpas gebruikt door iedereen die een voorwoord moet schrijven, een receptie moet openen of ondernemers in moeilijke tijden een hart onder de riem moet steken. Of een column moet schrijven.
De specifieke uitdrukking 'crisissen zijn uitdagingen' gaat al een hele tijd mee. Dat is niet toevallig. Het was de titel een boek uit 1986 van captain of industry en voormalige VBO-baas André Leysen. Het boek is zowat veertig jaar geleden geschreven. Op dat moment ging België door een bijzonder zware crisis. De Belgische frank was net gedevalueerd, het land kampte met een snel oplopende overheidsschuld en hoge inflatie. Het zou bijna twee decennia herstelbeleid vergen om er opnieuw bovenop te raken. Het boek was een aansporing om vol te houden en door te zetten. Om niet bij de pakken te blijven zitten en te proberen om iets beters te bouwen.
“Er zijn heel wat bedrijven die garen spinnen bij de huidige moeilijke omstandigheden. Neem nu het Oost-Vlaamse bedrijf Conundra, dat werd overgenomen door onder meer Porsche.”
Ook vandaag is het crisis. Protectionisme neemt hand over hand toe, er is oorlog op het Europese continent, de energieprijzen blijven hoog, de inflatie vreet aan winstmarges en de automatische loonindexering begin volgend jaar doemt bij heel wat bedrijven op als een ijsberg aan de horizon. Dat het uitdagende tijden zullen worden voor ondernemers, is voor iedereen duidelijk. Maar wat als de crisis tegelijk een opportuniteit zou zijn? Niet alleen een moment om vol te houden, maar ook een reuzegrote kans om grote sprongen voorwaarts te maken?
Er zijn heel wat bedrijven die garen spinnen bij de huidige moeilijke omstandigheden. Neem nu het Oost-Vlaamse bedrijf Conundra. Dat kwam in het nieuws omdat het was overgenomen door het Duitse PTV dat in handen is van onder meer Porsche. Het bedrijf bouwt routeplanningssoftware en heeft onder meer HelloFresh en AholdDelhaize als klant. In tijden van hoge inflatie proberen bedrijven zoveel mogelijk op de kleintjes te letten. Een efficiëntere routeplanning van het transport is een goede manier om in de kosten te knippen. De inflatie bracht het bedrijf een instroom aan nieuwe klanten. Of met andere woorden: voor Conundra was de inflatiecrisis vooral een boost voor zijn business.
Dat brengt me meteen bij mijn tweede punt: digitalisering. Zeker in tijden van oplopende kosten is digitalisering een manier om processen efficiënter en goedkoper te laten verlopen. Onze economie digitaliseert al een hele tijd. Papieren overschrijvingen werden vervangen door selfbanking. In de supermarkt werden menselijke kassiers ingeruild voor zelfscankassa’s. Bakstenen winkels werden vervangen door digitale exemplaren.
Periodes van oplopende kosten zijn typisch momenten waarop de digitalisering versnelt. Een extra sprong op gebied van digitalisering zou in België geen kwaad kunnen. Op de Europese DESI-indicatoren (die de mate van digitalisering in de verschillende Europese landen meten) staat België onderaan de middenmoot. De landen die het merkelijk beter doen, bevinden zich allemaal ten noorden van ons: Nederland, Denemarken, Zweden, Finland en Estland.
De automatische loonindexering kunnen we vandaag duidelijk beschouwen als een tijdelijk nadeel voor individuele bedrijven. In de praktijk zou het wel eens het startschot kunnen zijn van een grote inhaalslag op gebied van digitalisering.
“Microsoft, LinkedIn, General Motors of Walt Disney: de helft van de vijfhonderd grootste Amerikaanse bedrijven is gestart tijdens een recessie. Wie van in het begin geleerd heeft om zich in moeilijke omstandigheden staande te houden, staat later sterker”
Ten slotte bieden crisissen ook aantoonbaar grote kansen. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de bedrijven uit de Fortune 500 (de vijfhonderd grootste Amerikaanse bedrijven) werd gestart tijdens een recessie. Terwijl het niet de helft van de tijd recessie is. Bekende voorbeelden zijn Microsoft, LinkedIn, General Motors of Walt Disney. Het lijkt wel alsof starten in moeilijke omstandigheden bedrijven sterker, creatiever en crisisbestendiger maakt. Wie van in het begin geleerd heeft om zich in moeilijke omstandigheden staande te houden, staat later sterker.
Echte ondernemers laten zich dan ook geen depressie aanpraten door de voortdurende verwijzingen naar inflatie, recessie of crisis. Ze zien tegenslag, hinderpalen of crisissen niet als een hinderpaal. Wel als een opstapje naar het volgende succes. Laat dat dan ook het motto zijn van het nieuwe jaar dat in aantocht is.
