Zijn ingenieurs technici die moeilijke problemen moeten oplossen voor hun bedrijf, en alleen maar dat, of moeten zij ook ethische verantwoordelijkheid nemen over wat er zich in hun bedrijf afspeelt?
Dat was zowat de kernvraag op het debat maandagavond, dat door de ingenieursvereniging ie-net werd georganiseerd in het ingenieurshuis in de Desguinlei in Antwerpen. Op de achtergrond, nee, zeg maar op de voorgrond speelde uiteraard ‘Dieselgate’ de fraude met sjoemelsoftware van Volkswagen om de uitstootcijfers van auto's te vervalsen.
Keynotespreker was Egbert Lox, ingenieur en doctor in de scheikunde. Hij heeft gewerkt rond uitstoot van auto's, is docent aan verscheidene scholen en hogescholen en is op 't moment senior vice president bij Unicore. Zijn stelling was dat ook een ingenieur niet meer om ethische kwesties heen kan. De vraag is: welke houding moet je dan als ingenieur aannemen als je wordt geconfronteerd met onethische kwesties, wel wetende dat je een werknemer bent in je bedrijf en dus loyauteitsplicht hebtht bent. Om maar te zwijgen van de mogelijkheid je job te verliezen als je weigert de opdrachten uit te voeren.
Aan het debat namen verder deel prof. Martin Meganck en Jochanan Eynikel. Meganck is naast burgerlijk ingenieur ook filosoof. Hij doceert wijsbegeerte en ethiek aan de KAHO St. Lieven en is verbonden aan de faculteit godsdienstwetensschappen van de KULeuven. Eynikel is master in de wijsbegeerte en werkt voor Etion, het forum voor geëngageerd ondernemen.
'Je geweten moet de leidraad zijn'
Egbert Lox was veeleer positief wat de bestrijding van fraude in de toekomst betreft. “Overheden zoals de Europese Commissie zullen zich niet meer laten beetnemen zoals is gebeurd bij dieselgate. Zij hebben ook de nodige know how in huis om de industrie van antwoord te dienen”. Jochanan Eynikel was daar niet zo van overtuigd. Op Vlaams niveau worden controle-instanties veeleer afgebouwd dan versterkt.
In de publieksvragen kwam het aspect van de persoonlijke verantwoordelijkheid sterk naar voren. “Je persoonlijk geweten zal altijd de leidraad zijn en zal je aanzetten tot ethisch handelen” zei één van de deelnemers. Niet iedereen was daar even sterk van overtuigd. Op de vraag of je een job kan aannemen in een bedrijf dat producten maakt die de volksgezondheid schaden was het antwoord niet éénduidig nee. ‘Als ik het niet doe zal een ander het wel doen’ zullen sommigen allicht denken. Na afloop waren de deelnemers het erover eens dat het thema belangrijk genoeg is om over te debatteren en goed over na te denken.
