Het is weer van dat. Dat is bij veel waarnemers de eerste reactie bij het aanhoren van de nieuwe besparingsplannen van Nokia in Antwerpen, de opvolger van Alcatel Bell. In 2021 kondigde Nokia ook al aan dat het 5.000 tot 10.000 banen wilde schrappen. Nu zijn het er wereldwijd dus 14.000, waardoor het totale aantal werknemers van Nokia zou dalen van 86.000 naar 72.000.
De nieuwe besparingsronde komt er omdat de winst in het derde kwartaal van dit jaar 70% lager ligt dan in dezelfde periode vorig jaar. Vorig jaar was er nog een winst van 428 miljoen euro. Nu is dat 133 miljoen euro. “De meest moeilijke beslissingen zijn degene die gevolgen hebben voor onze mensen”, zegt Pekka Lundmark de CEO van Nokia. “We hebben enorm getalenteerde werknemers en zullen iedereen ondersteunen die bij dit proces betrokken is. Maar we moeten ons nu eenmaal aanpassen aan de onzekerheid van de markt, om onze winst en competitiviteit op lange termijn veilig te stellen. We blijven wel geloven in de kansen van de toekomst.”
Bijzondere ondernemingsraad
Nokia heeft nog niet bekendgemaakt hoeveel van de jobs in Antwerpen zouden sneuvelen. Maar de term ‘bijltjesdag’ is in de Antwerpse vestiging al goed ingeburgerd. Het aantal werknemers daalt er bijna elk jaar. In 2001 werkten nog 4.376 mensen voor het toenmalige Alcatel Bell. Eind 2022 waren dat er nog 1.301. Donderdagnamiddag is er een bijzondere ondernemingsraad van Nokia in Antwerpen. Mogelijk komen de vakbonden daar te weten hoeveel werknemers er deze keer in Antwerpen moeten afvloeien.
“De sfeer is hier natuurlijk niet goed”, zegt Tom Bervoets, hoofdafgevaardigde van de christelijke vakbond ACV Metea. “Het gevoel is zo’n beetje van: here we go for the next ride. We hopen dat we de dans nu kunnen ontspringen, omdat we in Antwerpen de vorige besparingsoefening nog aan het uitvoeren zijn. Als er jobs sneuvelen, krijgen werknemers in Antwerpen doorgaans wel de kans om een andere vacature in te vullen. Dus niet iedereen van wie de job wordt geschrapt, zal ook echt moeten vertrekken.”
Negatief sentiment
Maar dat lichtpunt kan het algemene negatieve sentiment niet breken. “Het grote probleem met Nokia is dat de informatiedoorstroming van het topmanagement naar de werknemers niet vlot verloopt”, zegt Peggy Schuermans, secretaris van de christelijke vakbond ACV. “In de tijd van Alcatel wisten we sneller dat er iets op til was. Ik heb de indruk dat het management in Antwerpen zelf niet weet wat er op korte termijn te gebeuren staat. Er is weinig open communicatie. Maar het is wel duidelijk dat dit geen positief verhaal is. Vorige week hebben we bij Nokia in Antwerpen nog onderhandeld over een nieuw sectorakkoord en daar is weinig uit de bus gekomen. Ik heb de indruk dat ze op het hoofdkantoor in Finland niet blij zijn met de automatische loonindexering in België.”
Voor een sluiting in Antwerpen wordt zeker niet gevreesd. Dat komt omdat de besparingsrondes doorgaans één positieve rode draad hebben: in de onderzoek- en ontwikkelingsafdeling wordt niet gesnoeid. Die afdeling is de kern van Nokia in Antwerpen en een garantie voor het bedrijf om het aantal innovaties op lange termijn op peil te houden.
Veel investeringen, nog weinig opbrengsten
Maar wat is nu eigenlijk de echte reden van die voortdurende besparingsrondes? “In het verleden kwam Nokia vaak altijd net ietsje te laat. Dat was bijvoorbeeld zo in de ontwikkeling van smartphones vroeger en later ook in de ontwikkeling van 5G-netwerken, die het internet sneller en stabieler maken”, zegt Tom Simonts, senior econoom van KBC Securities. “Vandaag is het probleem dat de uitrol van het supersnelle 5G-netwerk tamelijk traag gaat, omdat het voor veel bedrijven nu geen prioriteit is. Er zijn in de Verenigde Staten en Europa veel bedrijven die wel al 5G hebben, maar nog niet volledig. Het netwerk is bijvoorbeeld wel al geïnstalleerd, maar de gsm-masten zijn er nog niet aan aangepast, waardoor mensen niet volop van de snelheid van 5G kunnen genieten. Er is nu eenmaal een wereldwijde groeivertraging van de economie, en bedrijven hebben nu andere zaken aan hun hoofd dan het optimaal gebruik van 5G.”
“Langs de andere kant kan Nokia het zich niet veroorloven om minder in 5G te investeren, want die technologie is wel degelijk de toekomst”, zegt Simonts.”Met 5G kan je bijvoorbeeld gesofisticeerdere onlinegames spelen, of zelfrijdende auto’s besturen. Dat komt er allemaal aan. Maar Nokia moet de kosten vandaag maken en geniet pas over enkele jaren van de opbrengsten. Dat weegt allemaal op de winstmarges.”
