“Het was een buitenkans.” Voorzitter-eigenaar Marc Saverys van Euronav doet de aankoop van vijftien van de allergrootste petroleumtankers ter wereld af met een argeloosheid alsof hij net een kledingkoopje in de solden heeft gedaan. Nochtans is de overname in 2014 wereldnieuws en levert het Euronav zelfs de award ‘Deal van het jaar’ van het vermaarde Londense maritieme magazine Lloyd’s List op. Het illustreert de internationale reputatie en credibiliteit die Marc Saverys geniet. Onder zijn bewind groeit Euronav uit tot de grootste onafhankelijke olietankerrederij ter wereld. Maar het verhaal begint bijna twee eeuwen eerder.
Boelwerf en Cockerill Hoboken
Net voor de Belgische onafhankelijkheid in 1830 gaat de Antwerpse timmerman Bernard Boel in Temse aan de slag met de herstelling en bouw van rivierbootjes. Alles in hout, uiterst bescheiden, een van de vele kleine werven langs de Schelde, kabbelend tot de twintigste eeuw. Dan komt onder leiding van Frans Boel en schoonzoon Georges Van Damme alles in een stroomversnelling. De Boelwerf krijgt de ene groeischeut na de andere en wordt samen met Cockerill Hoboken de bekendste scheepswerf van het land.
De Wase ondernemersfamilie Saverys doet haar intrede in de Boelwerf met het huwelijk van Philippe Saverys met Jeanne Van Damme, dochter van Georges. Philippe Saverys is al actief in de maritieme wereld met onder meer de rederij Bocimar en nadien de oprichting van Exmar voor de olie- en gastankerscheepvaart. Toch zal zijn naam altijd verbonden blijven met de Boelwerf en met Cockerill. Vooral door de geruchtmakende faillissementen van beide scheepsbouwers in de jaren tachtig en negentig, die gepaard gaan met het verlies van duizenden jobs en harde confrontaties met de vakbonden.
Van Congoboten naar tankers
Intussen is de familie Saverys al bezig met het schrijven van een ander hoofdstuk maritieme geschiedenis. De Compagnie Maritime Belge, in 1895 opgericht als maatschappij voor de Congoboten naar de Belgische kolonie, is sinds midden jaren zeventig verweven met rederij Bocimar. Dat mondt in 1991 uit in een van de belangrijkste overnames tot dan in de Belgische bedrijfswereld: Boel koopt CMB over van de Generale voor zo’n 17 miljard Belgische frank, omgerekend 425 miljoen euro.
LEES OOK. Euronav in zee met Frontline, maar verzet bij oprichtersfamilie
Het is diezelfde CMB die in 1995 samen met een Franse reder olietankervloot Euronav opricht. Daarmee bezit de familie Saverys in de jaren negentig al drie indrukwekkende rederijen: Bocimar (bulkschepen), Exmar (gastankers) en Euronav (petroleumtankers). Begin jaren 2000 worden ze opgesplitst als aparte entiteiten, allemaal geleid door Saverys-telgen.
Verhuis naar Antwerpen-Zuid
Zoon Marc is als topman van CMB (Bocimar) en Euronav de meer teruggetrokken bestuurder die de schijnwerpers zoveel als mogelijk mijdt, maar in privékringen wordt omschreven als een “warme persoonlijkheid” die kan genieten van een glas goede wijn, sigaren en golf. Broer Nicolas bij Exmar is zijn flamboyantere versie. Zus Virginie (CMB) is nog net wat alternatiever en rebelser dan haar broers – zij zal zich na verloop van tijd volledig toeleggen op haar wijnbouw in de Italiaanse regio Toscane.
De sterke familieband leidt ertoe dat ze gezamenlijk met hun hoofdkwartieren naar het Belgica-gebouw op de De Gerlachekaai in Antwerpen-Zuid trekken. Toen nog een wat verpauperde buurt, maar mee dankzij de komst van de reders opgeklommen tot de mondaine stadswijk die het Zuid nu is. De drie verschillende karakters boeken elk op hun manier en op hun terrein succes. CMB, Euronav en Exmar groeien stuk voor stuk uit tot succesvolle beursgenoteerde rederijen met wereldfaam.
De familie, nog altijd grootaandeelhouder, is een van de vermogendste van ons land. Eigen vliegtuigen, jachten en kastelen, ‘optrekjes’ in verschillende landen, participaties in bedrijven overal ter wereld, aandelen inkopen en verkopen, … In de rankings van rijkste Belgen duiken achter hun namen steevast vermogens van honderden miljoenen euro op.
Zevende generatie neemt over
Intussen is de zevende generatie Saverys haar stempel op het bedrijfsleven aan het drukken. De meest in het oog springende is Alexander Saverys, huidig topman van CMB. Onder zijn leiding profileert de groep zich steeds meer als groene rederij, met de ambitie om als eerste ter wereld volledig CO2-neutraal te worden. Daarvoor zet hij sterk in op waterstofmotoren. Daarnaast wil Alexander Saverys van Antwerpen hét centrum van de Europese scheepvaartinnovatie maken met de bouw van een maritieme campus in Hoboken, al stuit die inplanting op fel protest van natuurliefhebbers.
Onder de CMB-koepel zitten nog verschillende dochtermaatschappijen, zoals containerrederij Delphis. Die mocht zich enkele jaren geleden verheugen op een bezoekje van Russisch president Vladimir Poetin aan boord van een van haar unieke schepen die door 1,5 meter dik ijs kunnen varen. Al is zijn bezoek niet meteen iets om in deze tijden mee uit te pakken op het visitekaartje.
Euronav komt weer thuis
Het voorbije decennium verwaterde het aandeel van de familie Saverys in Euronav geleidelijk, tot het in 2020 zelfs onder de 5% dook. Ook in het management was ze niet langer aanwezig. Maar de jongste maanden begon CMB zich weer in te kopen in de olietankerrederij, tot ze opnieuw de grootste aandeelhouder werd met een belang van meer dan 13%. “De historische banden tussen onze familie en Euronav zijn zeer sterk”, liet Alexander Saverys optekenen. De familie die haar groot heeft gemaakt, zit nu weer helemaal aan boord bij Euronav.
