Een nat voorjaar en een natte zomer, met daarbovenop wat nachtvorst in april: het heeft voor een ravage gezorgd bij de 260 Belgische wijnbouwers. Lodewijk Waes van de vzw Belgische Wijnbouwers schat dat minder dan 1,5 miljoen flessen zullen gehaald worden, tegenover 3 tot 3,5 miljoen in een goed jaar.
“Het verschilt erg, afhankelijk van de ligging van de wijngaard en de lokale weersomstandigheden. Sommige wijngaarden zijn volledig kapotgevroren door de nachtvorst in april. Daarna was er het uitzonderlijk natte weer, dat ook een hoge schimmeldruk gaf. Sommige wijndomeinen oogsten helemaal niks, andere gaan nog aan 50 procent komen, hier en daar zelfs nog aan 70 tot 80 procent.”
Waes zelf heeft geluk gehad op zijn domein in Zwijnaarde. “Wij hadden ons ook gewapend tegen de nachtvorst met vuurpotten, gasverwarming en infraroodverwarming, een nieuw systeem van een jong Belgisch bedrijf dat warmte geeft precies ter hoogte van de wijnranken. We halen zeker nog 70 procent.”
Op het wijndomein Vigna in Wijnegem zijn de cijfers veel slechter. “We rekenen op hooguit 20 procent, het is een ramp”, zegt eigenaar Guy Somers, die zich gelukkig prijst dat hij niet van de wijnbouw moet leven. “In twintig jaar hebben we nooit zo’n slecht jaar gehad. Voor 90 procent komt dat door het afschuwelijk natte weer, dat het onmogelijk maakte om schimmels zoals meeldauw afdoende te bestrijden met sproeistoffen. We hebben er even hard voor gewerkt als andere jaren, met permanent drie man in de wijngaarden, maar het heeft weinig uitgehaald.”
Het enige wat erop zit, is al vooruitblikken. “Dit wordt een jaar om snel te vergeten. Normaal halen we 45.000 tot 60.000 flessen, dat zullen er nu hooguit 10.000 zijn.” En de prijzen gaan daarom niet veranderen. “Nee, die staan daar los van. En wijnbouwers elders in de wereld hebben onze problemen niet.”
Net dit weekend viert wijndomein Vigna zijn twintigjarig bestaan. “Ons tweedaags festival gaat gewoon door, met proeverij en lekker eten. Iedereen is van harte uitgenodigd. We gaan dit plezier niet laten bederven.”
Ook bij Oud Conynsbergh in Boechout probeert directeur Kris Van de Sompel de moed erin te houden, maar dat valt niet mee. “Wij werken volledig biologisch, zonder zware chemische middelen. De schimmels zijn dan moeilijker te bestrijden en je bent meer afhankelijk van de natuur. Je krijgt zo een authentiek product, maar het kan ook tegenvallen. Normaal hebben we 35.000 tot 40.000 flessen per jaar. Nu zal het daar maar een fractie van zijn, en alleen schuimwijn, omdat je die kunt maken met nog licht onrijpe druiven.”
Hij noemt het een bittere pil om te slikken voor het nog jonge wijnbedrijf, dat door een stuk of zeven vrienden wordt uitgebaat. “Wij zijn bezig sinds 2018. Dit is al ons tweede slechte jaar in die periode. Normaal moet je rekenen op één slecht jaar op de tien, zeggen ze.”
“Normaal hebben we 35.000 tot 40.000 flessen per jaar. Nu zal het daar maar een fractie van zijn, en alleen schuimwijn, omdat je die kunt maken met nog licht onrijpe druiven”
Kris Van de Sompel
Patrick Nijs, die in het centrum van Antwerpen de zaak Wijnfaktorij uitbaat en die een wijngaard heeft in het Hageland, is nog relatief tevreden met zijn oogst. Die zal nochtans maar de helft van een normaal jaar bedragen. “Het was een heel moeilijk jaar, maar het had nog erger kunnen zijn. We hebben vier keer zo hard moeten werken om nog de helft van het fruit over te houden. De kwaliteit van de overblijvende druiven is wel heel goed, juist omdat er minder per stok zijn.”
Zijn wijngaard ligt op een helling, waar wind en zon vrij spel hebben en schimmels minder actief zijn. “We werken ook met verschillende variëteiten van druiven. Sommige deden het slecht, andere beter. Zo spreid je het risico, maar het blijft zuur. Nu ja, in je langetermijnplanning moet je rekening houden met af en toe een slecht jaar. Dat hoort erbij.”
“Het was een heel moeilijk jaar, maar het had nog erger kunnen zijn. We hebben vier keer zo hard moeten werken om nog de helft van het fruit over te houden”
Patrick Nijs
Ook de Limburgse wijnboeren hebben een historisch slecht jaar achter de rug, met gemiddeld maar de helft van het normale aantal druiven. “Dit heb ik nooit meegemaakt”, aldus Karel Henckens van het bekende domein Aldeneyck in Het Belang van Limburg. “Maar ik wil niet spreken van een rampjaar, daarvoor is de kwaliteit van de druiven te goed.”
In Wijnkasteel Genoels-Elderen maken ze dit jaar geen rode wijn en verwachten ze maximaal 50 procent van de normale opbrengst. Wilfried Schorpion van het domein Schorpion in Vliermaal, pionier in mousserende wijnen, gaat helemaal niks oogsten. “Gelukkig hebben we nog voorraad van de vorige jaren.” Op wijndomein Cuvelier in Borgloon rekenen ze dan weer op 80 procent van een normaal jaar. “Door onze gunstige ligging. Onze wijngaarden zijn ideaal gericht naar de zon, beschut tegen de wind en wat hoger op een helling gelegen.”
