Precies zeventig jaar geleden vestigde het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK CEN) zich in Mol. Maar de gemeente kreeg niet alleen een internationale onderzoeksinstelling op haar grondgebied. Zo startte in de jaren vijftig, zowat tegelijkertijd met de bouw van de eerste nucleaire installaties, ook de bouw van de Atoomwijk. Deze modernistische residentiële wijk bestaat uit meer dan driehonderd studentenkamers, studio's, appartementen, rijhuizen en villa's.
Werknemers SCK
“De Atoomwijk was nodig om de vele werknemers en studenten van het SCK te huisvesten”, vertelt Janna Lefevere van erfgoeddienst Stuifzand. “Architect Jacques Wybauw ontwierp het grootste deel van de wijk, waaronder de rijhuizen, de appartementen en de dormitories (studentenkamers, red.) . Zijn jeugdvrienden Pierre Coulon en André Noterman ontwierpen de gebouwen voor de studio's.”
“De hele wijk is ontworpen en gebouwd volgens de principes van het modernisme, met strakke lijnen en het gebruik van nieuwe materialen. Na de bouw viel de wijk al op binnen de Belgische architectuur. Zo won het gebouw van de studio's in 1957 de Prijs van de Ven, wat toen de toonaangevende wedstrijd voor moderne architectuur was.”
De Atoomwijk wordt ook vandaag nog gewaardeerd door architecten en erfgoedexperts, maar begin deze eeuw kwam de toekomst van de wijk in het gedrang. “In 2008 overwogen SCK en VITO om de Atoomwijk af te breken”, vertelt Lefevere. “Maar dat leidde tot groot protest bij bewoners en erfgoedorganisaties. Uiteindelijk zagen SCK en VITO daarvan af en werd er gezocht naar een andere oplossing.”
Beide onderzoekinstellingen vonden bij Cordeel Group een partner om de hele wijk te renoveren en nieuw leven in te blazen. De architectenbureaus Czaar Architecten en Ontwerpatelier Peter Jannes kregen samen met landschapsarchitect Denis Dujardin de opdracht om de meer dan vijftig jaar oude wijk in de geest van het modernisme, maar met nieuwe duurzame technieken klaar te maken voor de toekomst.
“De gebouwen in de wijk voldeden niet meer aan de huidige normen rond energieverbruik en isolatie”, vertelt Bart Wouters, architect bij Czaar Architecten. “Daarom hebben we alles gestript tot de basisstructuur, de nodige isolatie aangelegd en alles weer afgewerkt met respect voor de oorspronkelijke architectuur. Zo zijn de vernieuwde wooneenheden energiezuiniger dan vroeger. Ook voorzieningen als badkamer en keukens worden volledig vernieuwd. Dankzij de renovatie kan de wijk er opnieuw tegenaan voor de komende vijftig jaar.”
Eind 2023 klaar
Momenteel is de renovatie van de Atoomwijk volop aan de gang. “De dormitories met studentenkamers zijn al vernieuwd, net als een groot deel van de studio’s en rijwoningen”, zegt Wouters. “Aan de gezinsappartementen wordt nog volop gewerkt. De oorspronkelijke villa’s waren niet meer in goede staat en worden volledig heropgebouwd tot tweegezinswoningen. Als alles goed verloopt, is het hele renovatieproject tegen eind 2023 afgerond.”
www.openmonumentendag.be, www.stuifzand.be
