De stad Herentals en de buurgemeentes Grobbendonk, Herenthout, Olen en Vorselaar hebben binnen het samenwerkingsverband Neteland een eigen Integraal Veiligheidsbeleid uitgewerkt. Als onderdeel daarvan hanteren de lokale besturen een vergunningsbeleid, waarbij ze handelszaken met een reukje aan gepast kunnen aanpakken. Dat gebeurde meestal in samenwerking met het Arrondissementeel Informatie- en Expertisecentrum (Ariec) Antwerpen.
“We hebben binnen dat beleid de voorbije jaren een vijftigtal integriteitsonderzoeken van bepaalde zaken uitgevoerd. In drie gevallen bleek dat er iets loos was en hebben we opgetreden. Maar het probleem was dat er geen wettelijk kader voor die aanpak bestond. Een ander gevolg is dat de maatregelen die de burgemeester in het licht van de openbare orde neemt eigenlijk niet afdwingbaar zijn”, zeggen burgemeester Mien Van Olmen (CD&V) van Herentals en Tom Lehman van de politiezone Neteland.
Gevoelige sectoren
Nu is in het Belgisch Staatsblad het Koninklijk Besluit verschenen dat een lijst met sectoren bevat waarop de in november goedgekeurde Wet Bestuurlijke Handhaving betrekking heeft. “Die lijst kwam er na een wetenschappelijke studie naar welke economische sectoren het meest ondermijningsgevoelig zijn. Denk maar aan vapeshops, nachtwinkels, massagesalons, pizzazaken of kapsalons. Met deze middelen kunnen lokale besturen optreden wanneer zaken volgens hen malafide praktijken uitoefenen. Dat kan gaan over witwassen van zwart geld, zwartwerk, fiscale fraude en dergelijke”, zegt minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V).
Het is de bedoeling dat stads- en gemeentebesturen voortaan uit de lijst met ondermijningsgevoelige activiteiten een aantal concrete economische sectoren in hun politiecodex opnemen. “Lokale besturen voelen als geen ander aan welke sectoren op hun grondgebied voor problemen of overlast zorgen. Ze moeten dus niet de volledige lijst of hele sectoren overnemen. In plaats van ‘dé autosector’ kan dat dan concreet ‘carwashes’ worden. Er blijft wel een integriteitsonderzoek nodig om maatregelen tegen een bepaalde zaak of ondernemer te kunnen nemen. Bij voorkeur gebeurt dat preventief”, zegt minister Verlinden.
Informatie bundelen
Om de diepere achtergrond van een bedrijf of ondernemer uit te kunnen spitten, kan een lokaal bestuur voortaan een beroep doen op de nieuw opgerichte Directie Integriteitsbeoordelingen (DIOB). Daar wordt alle mogelijke informatie – zowel sociaal-economisch, fiscaal als gerechtelijk – gebundeld. Daarnaast komt er een speciaal register dat bijhoudt welke maatregelen lokale besturen al hebben genomen tegen bepaalde ondernemingen en ondernemers. “Dat moet een waterbedeffect vermijden, waarbij een handelszaak in Laakdal het deksel op de neus krijgt en het dan maar in Antwerpen probeert”, zegt Annelies Verlinden.
Maatregelen die een burgemeester kan opleggen zijn het weigeren of intrekken van een vergunning, het opleggen van dwangsommen tot het bestuurlijk verzegelen van een zaak. Zelfstandigenorganisatie Unizo juicht het in werking treden van de nieuwe wet toe. “Want malafide handelszaken zorgen niet alleen voor overlast in een buurt, ze zijn vaak ook oneerlijke concurrentie voor handelaars die het wel goed menen”, zegt Karo Janssens van Unizo Provincie Antwerpen.
