De overheid heeft te lang zitten te dralen met het versterken van de arbeidsmarkt. Er gebeurt te weinig waardoor bedrijven straks te weinig gekwalificeerd personeel hebben.
Er moet nu iets gebeuren.
Dat stelt voorzitter Bertha Verhoeven van de Kamer van Koophandel Limburg in haar nieuwsjaarsrede (zie hieronder).
Enkele opvallende zaken uit de toespraak:
Nú reeds kampen bedrijven met onvervulbare vacatures
Werklozen moeten van de straat
Ik waarschuw de overheid
We kunnen niet meer zonder arbeidskrachten uit andere werelddelen
De vraagzijde van de arbeidsmarkt wordt de achillespees van de regionale economie
Mouwen opstropen en aan de slag, niet morgen maar vandaag!
99,5% ingeschrevenen betaalt minder dan € 136,-
Moge de beste dag van 2010 de slechtste van 2011 zijn!
Jaarrede van de voorzitter van Kamer van Koophandel Limburg, mevrouw H.C.W. (Bertha) Verhoeven-van Lierop, uitgesproken op 10 januari 2011 in Venlo bij Seacon Logistics
Mede namens bestuur, directie en medewerkers van Kamer van Koophandel Limburg, heet ik u van harte welkom op onze nieuwjaarsbijeenkomst. Opnieuw hebben wij voor een locatie gekozen die ons dicht bij het Limburgs bedrijfsleven brengt. Na Maastricht Aachen Airport in het Zuid-Limburgse Beek, zijn wij vandaag in het Noord-Limburgse Venlo te gast bij Seacon Logistics. Ik dank Hai Berden zeer voor zijn bereidwillige medewerking. Voor Seacon markeren wij vandaag de afsluiting van een jubileumjaar waarin de company 25 jaar bestaat. Gefeliciteerd daarmee!
Wie aan Venlo denkt, wordt onmiddellijk herinnerd aan Jeu Sprengers. Jeu was - dat weten velen - naast bobo, zoals Ruud Gullit bondsbestuurders pleegde te noemen, óók voorzitter en secretaris van de Kamer van Koophandel. Zijn verdiensten voor het Limburgs bedrijfsleven zijn van uitzonderlijke klasse. Jeu en Hai hebben gemeen dat ze beiden dol zijn op VVV-Venlo. Sprengers’ gevleugelde uitspraak: “Beej VVV ontsteit pas paniek, as ’t beer op is!”, zal wel nooit worden vergeten. Hij gaf daarmee aan, relativerend als hij kon zijn, dat een voetbalclub als VVV moet leren leven met promotie en degradatie en dat je daarom niet te snel in paniek moet raken als de resultaten wat minder zijn. Dit relativeringsvermogen is een kwaliteit en toont de veerkracht van Noord-Limburg.
2010: opmaat naar herstel
Hoewel de bedrijfsresultaten de afgelopen 2,5 jaar niet al te bijster waren, is ook het Limburgs bedrijfsleven niet in paniek geraakt. Terwijl 2009, met een economische achteruitgang van 5%, een jaar was om snel te vergeten, is 2010, met een lichte economische groei, naar mijn overtuiging een voorzichtige opmaat naar herstel. De vooruitzichten zijn goed: de werkgelegenheid trekt aan, de industriële productiecijfers stijgen, de wereldhandel en daarmee de export nemen toe, de inflatie blijft laag, de aandelenkoersen (als barometer van de economie) trekken aan. Dat neemt niet weg dat bepaalde sectoren als de industrie, de bouw, de logistiek en de huizenmarkt nog altijd in zwaar weer zitten.
Arbeidsmarkt: steeds meer problemen aan vraagkant
Ervan uitgaande dat we de opgaande lijn stevig te pakken hebben, is het goed ons af te vragen welke problemen we in de nabije toekomst onder ogen moeten zien. Het meest in het oog springende, is de arbeidsmarkt. Na 40 jaar lang bijna elke discussie te hebben gevoerd tegen de achtergrond van hoge werkloosheid en kansloosheid, zal de aanbodproblematiek op de arbeidsmarkt in hoog tempo plaats gaan maken voor problemen aan de vraagzijde. Nú reeds kampen bedrijven met onvervulbare vacatures, bijvoorbeeld op het gebied van technische expertise. Een extra handicap voor een provincie waar méér industrie is dan elders. Wij moeten alle zeilen bijzetten, bedrijven, onderwijs, overheid en burgers, om dit probleem nu eens écht aan te pakken en niet alleen maar praten; dat doen we al veel te lang. Hoogste prioriteit aan geven dus.
Beroepsbevolking: op termijn daling met 35%
Bevolkingskrimp, vergrijzing en ontgroening leiden op termijn tot een daling van de Limburgse beroepsbevolking van 35%! Als we geen visie ontwikkelen, missen we de boot. Dit mogen we niet laten gebeuren, maar laten we de ontwikkelingen niet zien als een bedreiging. Het moet ons juist uitdagen om creatieve en innovatieve oplossingen te vinden. Zo creëren we zélf onze kans om te winnen! Opvallend genoeg, blijft het aantal bedrijven groeien. Ik denk dat de werkgelegenheid daarmee gelijke tred houdt. Daarom is het vooral nú van het grootste belang om de resources optimaal te gaan benutten. Werklozen moeten van de straat. De participatiegraad moet omhoog. En omdat werkgevers het zo meteen niet meer voor het uitzoeken hebben, nemen de kansen voor de oudere werknemer toe. Wel teken ik hierbij aan dat het absoluut noodzakelijk is om méér aan opleiding te doen.
Arbeidskrachten van overzee: kwestie van tijd
Wat zeker kan helpen, is de verdere ontsluiting van de euregionale arbeidsmarkt op middellange termijn. Eeuwig struikelblok zijn echter de vele verschillen in wet- en regelgeving. Vooral het verschil in sociale verzekeringen aan weerskanten van de grenzen moet worden weggewerkt. En ik waarschuw de overheid: regelt ú het niet, dan doen de bedrijven het zelf! Waarom zo lang getreuzeld? Laten we al werkende leren en de problemen die we tegenkomen, pragmatisch oplossen.
Zelfs met een beter functionerende euregionale arbeidsmarkt zullen op den duur arbeidskrachten uit alle landen van de Europese Unie hier hun opwachting maken. Maar het is een kwestie van tijd dat we ook niet meer zonder arbeidskrachten uit andere werelddelen kunnen. Arbeidsmigratie wordt een belangrijk thema voor de toekomst. Daarvoor kunnen we de ogen niet sluiten; dat kunnen we niet voor ons uit schuiven. Ik pleit voor experimenten die inzicht bieden in de mógelijkheden van arbeidsmigratie. De vraagzijde van de arbeidsmarkt wordt de achillespees van de regionale economie. Wie dat niet inziet, lijdt aan een gebrek aan realiteitszin.
Brainport 2010: nieuw elan
Het nieuwe elan, de moderne variant op dit thema voor het regionale economische beleid, is Brainport 2020. Dat sluit aan bij de insteek die al eerder door de nationale en provinciale overheden is gemaakt en onder de vlag van TechnologischeTopRegio, Pieken in de Delta, de 'driehoek Eindhoven-Leuven-Aken', en de Versnellingsagenda vorm is gegeven. Dit beoogt de komende tien jaar een enorme boost te geven aan de economische ontwikkeling van Limburg, de aangrenzende regio’s Zuidoost-Brabant, Belgisch Limburg, Wallonië en het westelijk deel van Nordrhein-Westfalen. Nu reeds zijn we binnen Nederland goed voor 35% van de export, 45% van de RD en 55% van alle octrooien en patenten. Een levend bewijs dat techniek en maakindustrie hier sterk zijn verankerd. Het streven is deze 'Drielanden Regio' stevig op de kaart te zetten en te laten belanden in de top 10 van sterkste economische regio’s van de wereld. Dat klinkt allemaal mooi, maar daar is maar één methode voor: mouwen opstropen en aan de slag, niet morgen maar vandaag!
Belangrijkste voorwaarde is dat we erin slagen alle neuzen dezelfde kant uit te krijgen, grensverleggen en innoveren tot onze standaarduitrusting te laten behoren, stevige allianties aan te gaan in de nationale, maar ook internationale ketens van het bedrijfsleven en een hechte verbinding te smeden tussen de vier O’s. Dat zijn natuurlijk de Ondernemers, de Overheden, het Onderwijs en Onderzoekwetenschap.
Overheden moeten los komen van de gedachte dat de samenleving maakbaar is. Het onderwijs moet beter aansluiten op de behoeften van de arbeidsmarkt. Onderzoek en wetenschap moeten meer ondersteunend zijn aan het bedrijfsleven. En ondernemers moeten méér verantwoordelijkheid gaan dragen voor de samenleving. Wat we nodig hebben, is een stevige alliantie met - wat ik zou willen noemen - 'doorzettingsmacht'. Een alliantie die de wederzijdse belangen van de vier O’s krachtig concretiseert!
Toekomst Kamer van Koophandel: discussie is welkom
Beschouwingen over de arbeidsmarkt en de economische toekomst van onze regio brengen mij vanzelf bij de toekomst van de Kamer. De rol van de Kamers van Koophandel als onafhankelijke, dienstverlenende organisatie voor ondernemend Nederland is momenteel onderwerp van discussie in de politiek en in de media. Ik wil helder zijn. Daarom zeg ik meteen dat ik deze discussie verwelkom! Ook een Kamer van Koophandel ván en vóór het bedrijfsleven in Limburg moet altijd openstaan voor verandering en vernieuwing. Anders lukt het niet om het Limburgs bedrijfsleven krachtig te ondersteunen bij succesvol en vernieuwend ondernemerschap. Alleen door te veranderen en te vernieuwen kan de Kamer een gunstig ondernemersklimaat bevorderen.
Sterker nog, wij hebben deze discussie mede aangezwengeld! De conclusie die wij trokken uit onze eigen evaluatie was dat we nog efficiënter en effectiever kunnen werken en dat de Kamers van Koophandel zich dienen om te vormen tot een landelijk digitaal ondernemersplatform, gecombineerd met een regionaal netwerk van ontmoetingsplaatsen voor álle zaken die ondernemers nodig hebben om verder te komen met hun onderneming. Dichtbij, Onafhankelijk, 7dagen/24uur, alles in één, gemakkelijk en betrouwbaar.
Deze aanbevelingen vormen een belangrijke rode draad in het concept van de ‘Ondernemerspleinen’ dat minister Verhagen onlangs heeft omarmd in de Tweede Kamer. Daarmee is een langgekoesterde droom, namelijk één fysiek en digitaal loket voor alles wat ondernemers aangaat, een stuk dichterbij gekomen. De KvK zal een belangrijke rol spelen om dit initiatief te concretiseren. Er is immers geen enkele andere organisatie in Nederland die beschikt over zo’n krachtig netwerk in alle regio’s van Nederland. Met dit fijnmazige netwerk kunnen, bij wijze van spreken, vandaag al de deuren van het Limburgse KvK- Ondernemersplein worden geopend.
Heffingen: 99,5% ingeschrevenen betaalt minder dan € 136,-
We hebben natuurlijk ook het systeem van de verplichte heffingen kritisch tegen het licht gehouden. De conclusie was dat de dienstverlening van de Kamers voor álle ondernemers in Nederland beschikbaar moet zijn en dat daarvoor de beste garantie is als dit door alle ondernemers, collectief, wordt opgebracht. Maar in datzelfde Nederland gaan discussies over centen er doorgaans heftig aan toe. Iemand rekende uit dat de ondernemingen gemiddeld aan allerlei verplichte heffingen jaarlijks zo’n € 650,- kwijt zijn. We vragen ons als Kamer van Koophandel dan af waar die bedragen vandaan komen, want in Limburg betaalde in 2010 99,5% van de ondernemingen een bijdrage aan de KvK tussen 13 en 136 euro (en dat inclusief de bijdrage van € 3,50 die wij innen voor en afdragen aan de SER): - 20%, verenigingen en stichtingen, betalen € 26,-; - 35%, dat zijn de eenmanszaken, betalen € 45,-;- 10%, de VOF’s, € 90,-; - en 30%, de BV’s, €136,-. Voor die bedragen beheren wij het Handelsregister, bevorderen wij internationale handel en export, scheppen mede de randvoorwaarden waarbinnen de regionale economie optimaal tot ontplooiing kan komen, verstrekken we informatie en geven we voorlichting over alle terreinen van het ondernemerschap en verzorgen we, samen met een aantal Limburgse gemeenten, de begeleiding van startende en stoppende ondernemers. Wij ontmoeten jaarlijks live meer dan 50.000 ondernemers en nog eens honderdduizenden via verschillende on- en offline media.
De ontwikkelingen geven kracht, energie en de wens om te handelen. Dat merk ik bij al onze medewerkers en bestuurders op ieder niveau. Er liggen uitdagingen om aan te pakken, maar ook kansen om te benutten met als doel: één fysiek en digitaal KvK-Ondernemersplein, zodat we ten behoeve van het bedrijfsleven nóg sterker, efficiënter en slagvaardiger kunnen werken.
Regiostimulering: KvK zorgt voor gunstig ondernemersklimaat
Onlosmakelijk daarmee verbonden is dat de KvK zich sterk blijft richten op het stimuleren van de regionale economie. De activiteiten van de Kamer van Koophandel die zorgen voor een gunstig ondernemersklimaat, behoren tot haar kerntaak. Het gaat daarbij vooral om het creëren van randvoorwaarden waarbinnen de ondernemer goed kan gedijen. Ondernemers ondervinden nog te veel hindernissen in hun werk; hindernissen die mede door overheden worden veroorzaakt. Denk aan onnodige en complexe regelgeving, bestemmingsplannen die nadelig zijn voor ondernemers, knelpunten die bedrijven onbereikbaar maken, vestigingseisen die onredelijk zijn, opleidingen die niet aansluiten op de vraag naar personeel. Ruimte om goed te kunnen ondernemen, om innovatief, duurzaam en internationaal te ondernemen zijn de strategische lijnen waarop wij focussen en waarbinnen wij aan een 45-tal projecten werken.
Last but not least bevordert de Kamer de samenwerking van partijen in de regio, ondersteunen wij de belangenbehartigers en stimuleren we met projecten en onderzoek het economisch klimaat in de regio. De KvK is een onafhankelijke bruggenbouwer en is de liaison tussen allerlei, voor de ontwikkeling van de regionale economie, essentiële partijen.
Eén ZBO: centralisme en typisch Haags denken brengt niks
De Kamer van Koophandel is een onafhankelijke bruggenbouwer. Ze is de liaison tussen allerlei partijen. Essentiële partijen voor de ontwikkeling van de regio-economie. De Kamer steekt voortdurend haar voelhorens uit naar wat de ondernemer wil. Zo lukt het ons om vraaggericht te werken. Trouwens, ondernemingen hebben veel invloed op de Kamers. Dat moet vooral zo blijven. Via de benoemende organisaties maken werkgevers en werknemers deel uit van het bestuur van de KvK. Voor Kamer van Koophandel Limburg is en blijft uitgangspunt dat het Limburgs bedrijfsleven aan de bal blijft waar het de activiteiten en het beleid van uw KvK betreft. De recente uitspraak van de minister dat hij de huidige 12 Zelfstandige Bestuursorganen wil terugbrengen naar één ZBO en deze wil omvormen tot Ondernemerspleinen (inclusief Syntens), druist in tegen onze overtuiging dat de KvK ván en vóór het Limburgs bedrijfsleven is. Centralisme brengt niks, het is typisch Haags denken. De Kamer moet een spilfunctie houden binnen de regionale economische ontwikkeling. Daarom zullen wij ervoor knokken dat de Kamer van Koophandel sterk verankerd blijft in de provincie en dat vertegenwoordigers van ons Limburgs bedrijfsleven kunnen blijven bepalen wat de Kamer voor ons doet.
Vernieuwing: kleiner bestuur en meer betrokkenheid stakeholders
Ook ons eigen bestuur heeft al eerder - in 2010 - het functioneren van zichzelf stevig tegen het licht gehouden. Daar is uitgekomen dat vanaf 2011 de bestuurlijke adviescommissies worden vervangen door platforms van stakeholders en strategische partners van buiten de Kamer, die naast een beleidsvoorbereidende rol voor de KvK, ook een rol kunnen spelen voor alle bij de regionale economische ontwikkeling betrokken organisaties. Samen met anderen zullen wij aan een integraal beleid werken dat de regionale economie blijft stimuleren. Daarnaast heeft het bestuur besloten vanaf 2012 de eigen formatie terug te brengen van 24 naar negen leden. Het bestuur zal zich richten op hoofdlijnen en de uitvoering overlaten aan onze directeur die leiding geeft aan professionele medewerkers die Bevlogen, Betrokken en Betrouwbaar zijn en die Dichtbij de ondernemer staan, terwijl ze Onafhankelijk, Ondernemend en Professioneel hun werk doen.
Tenslotte. Vorig jaar heeft u mij gevraagd mee te werken aan slechts één nieuwjaarsbijeenkomst voor alle ondernemingen in Limburg samen met Ondernemend Limburg. Met ingang van 2012 gaat dat daadwerkelijk gebeuren. Ook dat is efficiënter en effectiever. Daarmee nemen we afscheid van een langjarige traditie die de nieuwjaarsbijeenkomst van de Kamer van Koophandel tot de meest bezochte netwerkbijeenkomst van het jaar voor het Limburgs bedrijfsleven maakte. Maar in combinatie met Ondernemend Limburg zal de toeloop alleen nog maar groter zijn en het belang nog meer aan kracht winnen.
Ondernemers! U mag natuurlijk ook dit nieuwe jaar weer volledig rekenen op uw Kamer van Koophandel Limburg. Ondanks de discussies over de toekomst van de Kamer mag u uitgaan van business as usual. Ik wens u allen een gelukkig, voorspoedig, gezond en succesvol Nieuwjaar. Ik ben ervan overtuigd dat 2011 een goed jaar zal worden! Moge de beste dag van 2010 de slechtste van 2011 zijn!
pBron: a href="http://www.wijlimburg.nl"wijlimburg.nl/a. Overgenomen met toestemming./p
