Ruben Lemmens en Bart Lodewyckx

Wankelend en weifelend: zo trappen Limburgse ondernemers 2023 af

Iets beter dan een kwartaal geleden, maar toch nog steeds bedroevend laag: zo is het gesteld met het ondernemersvertrouwen in Limburg bij de start van het nieuwe jaar. Uit een bevraging van Unizo en VKW Limburg komt naar boven dat het zwaartepunt van de economische terugval volgens de bedrijfsleiders nog moet komen. Vooral de detailhandel en de kleinere ondernemingen zijn negatief over de toekomst.

Bij de start van het nieuwe jaar herstelt het Limburgse ondernemersvertrouwen enigszins na de opdoffer van oktober 2022. Dat blijkt uit de Polsslag Ondernemend Limburg (POL), de bevraging waarmee Unizo Limburg en VKW Limburg ieder kwartaal polsen naar het aanvoelen bij de Limburgse ondernemers over de economische gang van zaken. Het lichte herstel komt er dankzij een vierde kwartaal dat uiteindelijk een stuk minder negatief uitdraaide dan gevreesd, en daarmee zelfs iets beter werd beoordeeld dan het derde kwartaal van 2022.

De zorgen over de toekomst zijn daarmee echter allerminst verdwenen bij de Limburgse ondernemers. De prognose voor 2023 is weliswaar minder uitgesproken negatief dan drie maanden geleden, maar duidt erop dat de bedrijven de komende tijd duidelijk (nog) geen verdere positieve wending voor de Limburgse economie zien, integendeel.

Dat brengt voorzichtigheid met zich mee. Bedrijven blijven beducht om te beknibbelen op personeel, ondanks de duidelijke economische terugval en de uit de pan swingende loonkosten. Nog eerder worden investeringen uitgesteld. De winstmarges die bedrijven kunnen realiseren worden als erg problematisch ingeschat. Dit is dan ook hét doorslaggevende element voor het blijvend negatieve sentiment.

De bouwsector tekent voor de sterkste verbetering, terwijl de detailhandel veruit het somberst blijft. De kleine bedrijven met minder dan 20 werknemers zijn het meest uitgesproken negatief over wat nog moet komen.

Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder van VKW Limburg, analyseert: “Wat opvalt is dat we er vooralsnog in slagen de zware economische tegenwind enigszins te blijven trotseren. Maar het spookbeeld van een economische recessie is absoluut niet verjaagd. Hoogstens weer een kwartaal uitgesteld. Zonder echte en doorgedreven maatregelen die de concurrentiekracht van onze bedrijven fundamenteel herstellen is dat echter niet houdbaar. De loon-prijsspiraal die zich doorzet en de zware kostenstijgingen die onze bedrijven blijven treffen, worden vandaag voor een groot deel opgevangen door in de winstmarges te snijden. Dat is niet goed, want winstgeneratie is de levensader van onze bedrijven en de tewerkstelling die ze creëren. Dat ook de investeringsijver verkrampt is al even verontrustend, want dat dreigt de economische terugval nog te versterken. Bedrijven geven aan nog eerder te knippen in hun investeringen dan in personeel. Ze huiveren vandaag terecht veel meer dan in het verleden om sterk in te grijpen in het personeelsbestand, omdat ze weten dat goede medewerkers meer dan ooit een kostbaar goed zijn, dat je in de arbeidsmarkt van vandaag niet zomaar weer oppikt. Maar de eerste barstjes op dat vlak bij de industriële bedrijven duiden er echter op dat ook die kruik maar zolang te water gaat tot ze breekt. De focus van onze beleidsmakers moet absoluut dringend en resoluut verlegd van koopkracht naar concurrentiekracht. De tijd dringt.”

"Bedrijven = winstmachines"

Bart Lodewyckx, gedelegeerd bestuurder van Unizo Limburg, vult aan: “We meten een lichte verbetering ten opzichte van vorig kwartaal, maar eigenlijk is deze verwaarloosbaar. De redenen voor het negatieve ondernemersvertrouwen zijn uiteraard niet ver te zoeken: de hoge energie-, grondstof-, transport- en loonkosten wegen op onze ondernemingen. We zitten in bijzonder barre economische omstandigheden, waarin waakzaamheid voor elk signaal van ondernemers geboden is. Want achter de naakte en negatieve cijfers in de POL zit het kloppend hart van onze samenleving en economie: de kmo’s, de bedrijven die echt een gezicht hebben. Waar de ondernemer zijn medewerkers kent, met hen meeleeft en het momenteel allesbehalve gemakkelijk heeft. Het gaat dan niet alleen over het bedrijf, het gaat ook voor de gezinnen die ervan afhangen, de dagelijkse meerwaarde die wordt gecreëerd en de algemene welvaart in ons land. De realiteit vandaag is echter dat het maatschappelijk belang dat kmo’s hebben te vaak en te weinig naar waarde wordt geschat. De automatische loonindexatie bereikt recordhoogtes maar de roep om nog meer loon blijft klinken, overheden werken fiscale hervormingen uit maar de ondernemers dreigen het gelag te mogen betalen en ‘de bedrijven’ worden als winstmachines in de krant gezet. Hoog tijd dus om de signalen van ondernemers serieus te nemen en oplossingen te vinden voor de exponentieel stijgende loon- en energiekosten. Om maatregelen te nemen om de concurrentiekracht van onze ondernemingen te vrijwaren. En vooral: om onze welvaart van morgen veilig te stellen.”