Van Hool Ook bij Van Hool komt er een herstructurering aan. — © BELGA

RECONSTRUCTIE. Van een bedrijf in crisis tot de overname: zo verliepen de afgelopen woelige weken bij Van Hool

Het doek is definitief gevallen over busbouwer Van Hool in Koningshooikt. Het bedrijf is failliet verklaard en wordt overgenomen door de Nederlandse busbouwer VDL en de Duitse trailerconstructeur Schmitz Cargobull. Een chronologische terugblik op de woelige weken in Lier met alle hoofdrolspelers en plotwendingen.

17 januari

Busbouwer Van Hool stelt de Nederlander Marc Zwaaneveld aan als co-CEO. Zijn opdracht: het bedrijf uit de crisis halen. Sinds 2019 boekt Van Hool enorme verliezen. Het moest bovendien enkele dagen eerder toekijken hoe het Chinese Build Your Dreams (BYD) een bestelling van De Lijn van 92 elektrische bussen wegkaapte.

De verliezen die Van Hool maakte liepen tijdens de coronacrisis op tot meer dan 60 miljoen euro per jaar. In 2022 beperkte dat bedrag zich tot 20 miljoen euro. Twee derde van de werknemers zit op dat moment thuis op tijdelijke werkloosheid.

LEES OOK. Akkoord bij Van Hool: VDL Groep en Schmitz Cargobull maken doorstart met restanten van failliete busbouwer

28 februari

De Tijd meldt dat co-CEO Marc Zwaaneveld in maart grondige herstructureringen zal aankondigen. Uit cijfers blijkt een dag later dat BYD de offerte van de 92 elektrische bussen vooral binnenhaalde op het vlak van de prijs.

6 maart

De verliescijfers van de afgelopen jaren komen naar buiten. Het eigen vermogen bij Van Hool is sinds 2019 gezakt tot 6 miljoen euro. In 2019 bedroeg dat nog 133 miljoen euro. De Vlaamse regering wil geen kapitaalinjectie doen zonder dat een private partner zich ook engageert om het bedrijf te redden.

8 maart

Vandaag valt een eerste mokerslag bij Van Hool. Het bedrijf kondigt aan dat de productie van bussen zal verdwijnen uit Koningshooikt en daardoor (toen nog waarschijnlijk) honderden jobs zullen sneuvelen. Crisismanager Zwaaneveld vindt voorlopig geen private partner om de busbouwer uit de nood te helpen.

Werknemers reageren aangeslagen op het nieuws, de vakbonden beloven om “te vechten voor de toekomst van de busbouwer in Koningshooikt”. De Vlaamse regering zit die middag al samen om de situatie te bespreken en verschillende opties te bekijken.

Uit de samenkomst van de regering blijkt heel wat openheid om Van Hool de hand te reiken: “We zullen alles in het werk stellen om een doorstart mogelijk te maken”, zegt Vlaams minister voor Werk en Economie Jo Brouns (CD&V) daarover. Of het dan zou gaan om een lening vanuit de regering of een rechtstreekse kapitaalinjectie, kan de minister nog niet zeggen.

Ook wordt een extern studiebureau aangesteld om het herstructureringsplan van crisismanager Marc Zwaaneveld te analyseren. Met dat plan verdwijnt een groot deel van de productie naar Noord-Macedonië. Pas na analyse van die maatregelen, beslist Vlaanderen over mogelijke steun.

11 maart

Op maandag komt het nieuws dat de Vlaamse regering niet happig is om Van Hool als enige ‘partner’ te redden. Zonder private partner kan de Vlaamse regering niet investeren: dat zou een brug te ver zijn, zowel voor Open VLD als de rechterzijde van N-VA, dat huiverachtig staat tegenover “de bodemloze put vullen”. Ook de Europese Commissie zou dan moeilijk zo’n steun kunnen goedkeuren.

Nochtans zet Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) duidelijk de lijnen uit. “Als er andere spelers bereid zijn om in dat kapitaal te gaan, zullen wij volgen”, is te horen aan het Martelaarsplein.

En ook Jo Brouns ziet enige hoop: “De VDAB zal meteen aan de slag gaan om de getroffen werknemers van de juiste begeleiding te voorzien, de arbeidsmarkt in de regio Antwerpen biedt nog altijd kansen.”

14 maart

Bedrijvendokter Guido Dumarey zegt dat hij kandidaat is om busbouwer Van Hool over te nemen. Hij belooft daarbij de productie van de bussen én 1.800 jobs in Koningshooikt te houden. Bedrijven opkopen waar anderen vanaf willen en die vervolgens een nieuwe toekomst geven, is de specialiteit van de West-Vlaming.

Dumarey wil stadsbussen blijven produceren, maar op basis van gestandaardiseerde onderdelen. Zodra er een curator aangesteld is, wil Dumarey zijn plan neerleggen voor de overname van het productiemateriaal, de gebouwen en de werknemers.

19 maart

Van Hool vraagt bij de ondernemingsrechtbank van Mechelen bescherming tegen de schuldeisers. De busbouwer wil nog altijd tegen 31 maart vers geld vinden. De kans dat het tot een uitverkoop van bedrijfsonderdelen komt, blijft bijzonder groot. Het bedrijf zou ongeveer 400 miljoen euro schulden hebben, waarvan de helft bankschulden. Van Hool zegt dit te doen om de lopende gesprekken over een redding alle kansen te geven.

Het wordt ook duidelijk dat er een grote familiekwestie speelt binnen het bedrijf. Stamvader Bernard Van Hool liet zijn busbedrijf en alle aandelen na aan zijn acht zonen, maar niet aan zijn twee dochters. Die twee familietakken strijden al jaren voor een deel van de koek.

Die familieruzie zorgt ervoor dat overnemers niet happig zijn om in Van Hool te stappen. Ook het hele herstelplan dreigt naar de prullenmand verwezen te worden.

22 maart

De familievete lijkt tot een definitief einde van Van Hool te leiden, want de banken zijn niet bereid om mee in het reddingsplan te stappen. De banken zijn met 200 miljoen euro de grootste schuldeisers van Van Hool, waardoor in eerste instantie in hun richting werd gekeken.

Voor Zwaaneveld is er nu de optie om te gaan voor een ‘flitsfaillissement’, waarbij een curator een snelle doorstart maakt met een gedeeltelijke of een volledige overname van de activiteiten of activa door industriële spelers.

25 maart

Op een bijzondere ondernemingsraad wordt bekendgemaakt dat Van Hool richting een faillissement met vervolgens een mogelijke doorstart gaat. Het aangekondigde herstelplan zal in dat scenario dus niet worden gerealiseerd.

Het bedrijf wijst op het erfrechtelijk geschil binnen de aandeelhouders en de familie Van Hool. De deadline om dat op te lossen, wordt niet gehaald.

Het verwachte faillissement zou volgens Zwaaneveld dan “snel na 31 maart” volgen. Het bedrijf roept het personeel ook op om verder te werken, in het belang van een eventuele overname. Een faillissement bij busbouwer Van Hool zou Vlaanderen 18 tot 20 miljoen kosten door verloren waarborgen, zegt minister Brouns.

28 maart

De West-Vlaamse ondernemer Guido Dumarey doet een eerste (voorwaardelijk) bod op het bedrijf. Dumarey wil het geheel van de groep opkopen, zowel de activiteiten als het vastgoed. Het is onduidelijk hoeveel jobs Dumarey denkt te kunnen behouden. Hij wil een snelle doorstart, maar niet meteen op volle kracht.

29 maart

Vandaag raakt bekend dat ook de Nederlands busbouwer VDL en de Duitse trailerfabrikant Schmitz Cargobull samen kandidaat zijn om delen van Van Hool over te nemen. Ook een vierde speler zou kandidaat zijn. Het zou gaan om de Nederlandse trailerbouwer Vlastuin, dat enkele dagen later opnieuw zal afhaken.

2 april

Van Hool is officieel nog niet failliet, maar gaat wel een week extra onderhandelen met de kandidaat-overnemers. Het personeel dat een ‘verplichte werkweek’ heeft, wordt vriendelijk gevraagd om vrijwillig te komen werken, ook al is er geen geld om hen te betalen.

5 april

De West-Vlaamse ondernemer Guido Dumarey is niet langer kandidaat om Van Hool over te nemen. Er blijft nu één mogelijkheid over om het zieltogende bedrijf over te redden na een zogenoemd flitsfaillissement: een overname door de Nederlandse busbouwer VDL en de Duitse fabrikant van trailers en opleggers Schmitz Cargobull.

8 april

Busbouwer Van Hool is officieel failliet. Op de ondernemingsraad van 11 uur maakte het bedrijf het faillissement officieel bekend, nadat het eerder in de media al was gelekt. Er sneuvelen tussen de 1.550 en 1.850 jobs.

Op de persconferentie die volgt krijgt de familie Van Hool de volle laag van het vakbondsfront. “Als een familieonderneming ten dienste staat van de familie, en niet de familie ten dienste van de onderneming, dan is dat stellig te betreuren. Voor een familiegeschil is er de keukentafel, niet de onderhandelingstafel. Wij als vakbondssecretarissen zijn geen familietherapeuten. Wij kunnen alleen plaatsvervangende schaamte voelen.”

De VDAB organiseert meteen inschrijfmomenten voor de ontslagen werknemers van Van Hool in Lier, Heist-op-den-Berg en Herentals. Daar zijn woensdag al meer dan 500 mensen ingeschreven.

Maar ondanks dat het faillissement uitgesproken was en hij zich vrijdag uit de race had teruggetrokken, doet ondernemer Guido Dumarey toch een tegenbod op VDL & Schmitz Cargobull. En plots is er ook een grote partner aan zijn zijde: de Amerikaanse distributeur ABC, zelf voor 40 procent in handen van Van Hool en ook een belangrijke afnemer.

10 april

Er duiken nog enkele kandidaten op om de failliete busbouwer over te nemen. Naast VDL & Schmitz Cargobull en Dumarey/ABC verschijnt nu ook neef Marc Van Hool met zijn investeringsmaatschappij CIM Capital op de bühne. Marc Van Hool is nog voor een kwart eigenaar en is net als CEO Filip Van Hool een kleinzoon van oprichter Bernard.

Maar de nieuwe piste is maar een kort leven beschoren, want rond 22 uur laten de curatoren bij Van Hool weten dat ze kiezen voor het Nederlands-Duitse consortium VDL & Schmitz Cargobull. De overnemers voorzien in een eerste fase werk voor zo’n 650 à 950 medewerkers, een tewerkstelling die op langere termijn zou kunnen groeien.