Met in totaal 1.100 jobs die verdwijnen, gaat het om een grote herstructurering bij Van Hool. Omdat het personeel bij Van Hool een hoge anciënniteit heeft, belooft dit veel geld te kosten. Het kan al snel gaan om 50.000 euro per werknemer en meer. Dat komt neer op om en nabij de 60 miljoen euro. Geld dat Van Hool niet heeft. De vraag is: van waar zal dat geld komen?
"De kas is leeg", valt te horen bij de vakbonden. "Op korte termijn is er dringend liquiditeit nodig. Een transformatieplan is nodig om het faillissement af te wenden. Als er geen akkoord is met alle stakeholders voor 31 maart, volgt een faillissement." In totaal zou Van Hool volgens de vakbonden op zoek moeten naar 45 miljoen euro, ontslagvergoedingen niet meegerekend. Met vergoedingen zou dat oplopen tot 60 miljoen euro.
Lees ook: Econoom Geert Noels over de problemen bij Van Hool: “Als het de uitdagingen niet kan aanpakken, moet er een nieuw management komen, geen staatssteun”
“We begrijpen de impact die dit plan heeft op medewerkers en hun families, en het valt ons zwaar om deze stap te zetten", zegt Co-CEO Marc Zwaaneveld in een persbericht. "Echter, gezien de hoogdringende situatie waarin het bedrijf zich bevindt, is het echt noodzakelijk om deze maatregelen te nemen om een duurzame toekomst van Van Hool veilig te stellen. Met dit Herstelplan Van Hool blijven we een betekenisvolle werkgever in Vlaanderen.”
Verhuis naar Noord-Macedonië
De productie van bussen verhuist volledig naar Noord-Macedonië. De busbouwer zelf spreekt over een “strategische heroriëntering”. “Wij lanceren een herstelplan waarmee we op eigen kracht een duurzame toekomst voor ogen hebben”, aldus het bedrijf. “Het openbaar vervoer zal als marktsegment selectiever benaderd worden.” Van Hool wil zich met andere woorden richten op voertuigen met iets meer toegevoegde waarde en kwaliteit dan stadsbussen.
De herstructurering is volgens het bedrijf het antwoord om de uitdagende financiële omstandigheden waarin Van Hool zich bevindt te keren. “Deze omstandigheden werden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder de impact van het coronavirus, hoge energiekosten, sterke inflatie en wereldwijde toeleveringsproblemen van onderdelen. De directie van Van Hool is vastbesloten om deze uitdagingen aan te pakken en door de uitvoering van het herstelplan het bedrijf weer op het juiste spoor te brengen.”
Lees ook: Terwijl De Lijn elektrische bussen bestelt in China, zit busbouwer Van Hool in crisis
Voka: “Enorme klap voor de regio”
De Voka-afdeling Mechelen-Kempen roept de Vlaamse regering op om snel werk te maken van een tewerkstellingscel. Die zou er toe moeten leiden dat 500 mensen op korte termijn opnieuw in de voertuigensector aan de slag kunnen. “Op langere termijn kijken we naar de bredere 7.500 openstaande vacatures in de regio”, zegt Tom Laveren van Voka Mechelen-Kempen.
Er hangen zeer donkere wolken boven busbouwer Van Hool in Koningshooikt. Maandag kregen de vakbonden te horen dat er zo’n 1.100 mensen de komende drie jaar zouden ontslagen worden, waarvan 800 al dit jaar. En indien er tegen 31 maart geen akkoord gevonden wordt over het herstructureringsplan, dreigt zelfs het faillissement.
“Dit is een enorme klap voor de regio. Het gaat over een icoon in de maakindustrie in onze regio. Dat geef je niet zomaar op”, zegt Tom Laveren, gedelegeerd bestuurder van Voka Mechelen-Kempen. “We doen dan ook een oproep aan de Vlaamse regering om snel een tewerkstellingscel op te richten met alle betrokken partners, zoals onder meer de VDAB, om er straks voor te zorgen dat de betrokken medewerkers kunnen rekenen op een goede begeleiding, gerichte herscholing als dat nodig is en toeleiding naar bedrijven die deze mensen hard nodig hebben.” Voka Mechelen-Kempen herhaalt ook de oproep om een brede impactstudie te maken van het herstructureringsplan.
Europees Globalisatiefonds
Kandidaat-Europees Parlementslid Liesbet Sommen heeft Vlaams minister van Werk Jo Brouns intussen ook opgeroepen om vanuit Vlaanderen een aanvraag in te dienen bij het Europees Globalisatiefonds. Dat werd in het leven geroepen door de Europese Unie om de gevolgen van globalisering op arbeid op te vangen. Werknemers die werkloos zijn door een economische crisis of een veranderde markt door globalisering, kunnen een beroep doen op middelen uit dit fonds. Met die middelen kunnen ze een deel van opleidingen, trainingen, (outplacement-)begeleiding of herscholingen bekostigen. Zo draagt het EGF bij tot de herintegratie van deze werknemers op de arbeidsmarkt. Steun vanuit het EGF is een aanvulling op nationale, regionale of lokale acties, of op maatregelen die bedrijven op grond van de nationale wetgeving of collectieve arbeidsovereenkomsten nemen. Er moet dus eerst een sociaal akkoord zijn voor een aanvraag tot steun bij het EGF kan worden ingediend.
“We moeten de getroffen families en werknemers van Van Hool uit onze regio een toekomstperspectief bieden”, aldus Sommen. “Europese middelen kunnen daarbij helpen. Wegens de lagere productiekosten in landen zoals China voor het bouwen van bussen kan hier geargumenteerd worden door de Vlaamse regering dat het vertrek van Van Hool een gevolg is van globalisering. Kijk maar naar De Lijn dat besliste om bussen aan te kopen in China in plaats van bij Van Hool. We moeten alle strohalmen voor de werknemers van Van Hool aangrijpen om hen verder te ondersteunen. Ik zal Minister van Werk, Jo Brouns, hierover aanspreken.”
Procedure Renault
Van Hool zit nu officieel in de procedure Renault waardoor het bedrijf vertrokken is voor overleg. De Vlaamse regering laat dan weer het herstructureringsplan evalueren om te weten of het zicht biedt op een rendabele doorstart. Ook de banken eisen een plan dat zicht biedt op rendement. Als Van Hool geen privépartner vindt, zal iedereen naar de banken en de Vlaamse overheid kijken voor vers geld. De federale overheid houdt zich in dit dossier afzijdig.
Lees ook: ‘Kordate Hollander’ moet Van Hool uit de crisis halen: busbouwer stelt Marc Zwaaneveld als co-CEO aan
Crisismanager Marc Zwaaneveld wil al tegen 31 maart duidelijkheid over alles: een akkoord over het sociaal plan én een akkoord over de financiering. Er is geen ruimte voor maandenlange zware sociale onderhandelingen binnen het kader van de procedure Renault. Het komt er dus op neer dat Zwaaneveld zijn plan te nemen of te laten is. Normaal rekenen vakbonden erop om bovenop het wettelijke nog een extra enveloppe te onderhandelen. Van Hool geeft met zijn strakke deadline aan dat dit er niet inzit, zegt advocaat arbeidsrecht Kris De Schutter van het kantoor Loyens & Loeff.
Als er op 31 maart geen zicht is op een akkoord met de vakbonden en op vers geld, dreigt Zwaaneveld ermee het faillissement aan te vragen. Dat zou betekenen dat het personeel dan moet terugvallen op het fonds voor sluiting van de ondernemingen. Dat fonds legt maximaal 30.500 euro op tafel. “De werknemes en de vakbonden hebben er belang bij het plan van het bedrijf te aanvaarden. Dat zal in regel steeds meer zijn dan wat een faillissementsscenario te bieden heeft”, zegt advocaat De Schutter.
