Een guilty plea-procedure, of voorafgaande erkenning van schuld, houdt in dat de beklaagden de tenlastegelegde feiten bekennen en daarna een overeenkomst sluiten met het Openbaar Ministerie over de bestraffing. Dat is in deze zaak gebeurd tijdens het gerechtelijk verlof, nadat was gebleken dat de 32 slachtoffers een minnelijke schikking hadden getroffen met Stora Enso. Dat was een belangrijke voorwaarde voor het Openbaar Ministerie.
De guilty plea kan alleen worden toegepast bij feiten waarvoor de celstraf lager dan vijf jaar is. “Het is een vrij recente procedure die de rechtbanken moet ontlasten, doordat er niet hoeft te worden gepleit over de straf. Ze wordt voor het eerst gebruikt door deze rechtbank”, zegt persrechter Laurence De Rudder. “Het is dus niet zoals een schikking treffen. Deze procedure leidt effectief tot een veroordeling.”
Onopzettelijke doding
Het dossier rond de dodelijke legionella-uitbraak in het Gentse havengebied komt zo na vier jaar in een beslissende fase. De eindbalans was zwaar: meer dan dertig zieken en twee mensen die zijn overleden. Het Oost-Vlaams parket opende in mei 2019 een onderzoek. In juni maakte de papierfabriek Stora Enso juni zelf bekend dat de oorzaak van de besmetting bij hen ligt.
De raadkamer besliste in 2022 uiteindelijk om zowel het bedrijf als drie (voormalige) leidinggevenden van Stora Enso door te verwijzen naar de rechtbank. De aanklacht: onopzettelijke doding van twee slachtoffers, onopzettelijke slagen aan dertig personen die besmet en daardoor ziek werden, en schending van de zorgplicht.
Opnieuw uitstel
Na de doorverwijzing door de raadkamer probeerde Stora Enso schikkingen te treffen met de slachtoffers, om een schadevergoeding te bepalen. Alle 32 slachtoffers gingen daar uiteindelijk op in. Ook met de andere burgerlijke partijen – de gemeente Evergem, de Stad Gent en de Vlaamse overheid – werden gesprekken aangeknoopt. Die zijn bijna klaar, maar nog niet finaal afgeklopt.
Op de zitting in de Gentse rechtbank, dinsdag, erkenden Stora Enso en de drie leidinggevenden deze guilty plea en bekenden ze dus schuld. Een van de advocaten, Jan De Winter, bevestigt dat. De drie leidinggevenden vroegen de rechtbank daarbij om een opschorting van straf. Het bedrijf zelf gaat akkoord met een opgelegde maximumboete van bijna 400.000 euro bij een veroordeling.
Na deze opvallende wending werd de zaak uitgesteld naar 9 januari om de schikking met de Stad Gent, de gemeente Evergem en de Vlaamse overheid af te krijgen. Nadien wordt de guilty plea-procedure voorgelegd aan de bevoegde rechtbank. Die zal de voorgelegde straffen uitspreken, als ze van oordeel is dat aan alle voorwaarden is voldaan en dat de proportionaliteit van toepassing is.
