21 uur. Zo lang duurde het uiteindelijk totdat de laatste bedrijven in de Antwerpse haven weer stroom kregen na de grote stroompanne van donderdagmiddag. Omstreeks 13u ontstond in een oude schakelpost aan de Wilmarsdonksteenweg een kortsluiting, die gepaard ging met een kleine ontploffing. De cabine brandde volledig uit.
Zo’n 120 bedrijven waren van de schakelpost afhankelijk voor hun stroomvoorziening. Met manuele ingrepen kon Fluvius de helft van die bedrijven snel weer van spanning voorzien, voor zestig bedrijven lukte dit niet. Daarvoor was een speciale noodcabine nodig, die moest overkomen uit Leuven. Dertig medewerkers werkten de hele nacht door om de cabine aan te sluiten en te testen. Vrijdagochtend om 9.40u was de noodschakelpost operationeel, twintig minuten later hadden de laatste bedrijven weer elektriciteit.
Fluvius moet nog onderzoeken hoe de kortsluiting kon ontstaan. Dat de panne zo lang duurde, komt volgens woordvoerder David Callens doordat veel bedrijven rechtstreeks aangesloten waren op die cabine. “Meestal kunnen we gebruikers bij een panne hervoeden via een andere weg, dat was hier niet mogelijk. Daarom moesten we uitzonderlijk de noodpost inzetten.”
Nieuwe schakelkast na de zomer
Het is niet de eerste keer dat bedrijven in dat deel van de haven te maken krijgen met een stroompanne. Steven Van den Berghe, managing director bij voedingsmiddelen Aveno (zie kader), gaf donderdag aan dat zijn bedrijf dit jaar al vijf keer zonder elektriciteit viel. Vorige pannes duurden wel nooit langer dan enkele uren.
Volgens Fluvius is het te vroeg om te besluiten dat het incident te wijten is aan verouderde infrastructuur. Wel geeft de beheerder aan dat de schakelpost na deze zomer sowieso vervangen zou worden. “De vergunningen daarvoor zijn al afgeleverd”, zegt Callens. “We trekken ook nieuwe kabels met een grotere capaciteit.”
De nieuwe cabine komt in de Henry Fordlaan, vlak naast de Wilmarsdonksteenweg waar de oude schakelpost staat. In de loop van 2024 moet de installatie operationeel zijn.
“Pas na 24 uur een back-up kan niet”
Ondernemerskoepel Voka Antwerpen-Waasland tilt zwaar aan het incident. “Een stroompanne kan gebeuren. Maar na bijna 24 uur pas een back-up vinden in zo’n belangrijk industriegebied, dat kan niet”, zegt woordvoerder Pieter Leuridan. “Dan zit je met een structureel probleem. Ik denk dat je lang kan zoeken naar een dergelijk incident in onze buurlanden: dat je belangrijkste industriegebied zo lang zonder stroom valt.”
De organisatie dringt erop aan dat Fluvius en Port of Antwerp-Bruges rond de tafel gaan zitten om te overleggen over de bevoorradingszekerheid. “Die zou in het havengebied honderd procent gegarandeerd moeten zijn.”
Volgens het Havenbedrijf staat zo’n overleg ook effectief ingepland. “Bij elk incident maken wij een evaluatie”, zegt woordvoerder Evelyn Tiebos. “Het beheer van de elektriciteitsinfrastructuur ligt bij Fluvius, maar we zullen wel samen met hen bekijken wat we kunnen doen om te zorgen dat dit niet opnieuw gebeurt.”
Bij Fluvius is te horen dat er volop geïnvesteerd wordt in het elektriciteitsnet in de haven. “We hebben een masterplan haven van Antwerpen, waarin we alle maatregelen en investeringen oplijsten om het net klaar te maken voor morgen. We verwachten immers ook een grote toename van elektrificatie in de haven en wensen onze netten hierop voor te bereiden.”
Voedingsbedrijf Aveno meet de schade op: “Dit zorgt voor een kettingreactie”
Voedingsmiddelenbedrijf Aveno ligt op enkele kilometers van de ontplofte schakelkast en was een van de laatste bedrijven die vrijdagvoormiddag weer elektriciteit kreeg. Directeur Steven Van den Berghe hoopt vooral dat zijn installaties geen grote schade hebben opgelopen. Ten vroegste maandagnamiddag zou de productie weer normaal kunnen verlopen.
Aveno produceert oliën, vetten en margarines voor de voedingsindustrie. Na de stroompanne donderdag, al de vijfde voor het bedrijf dit jaar, hield managing director Steven Van den Berghe het hart vast. Wanneer de productie wordt stilgelegd, ledigt het bedrijf normaal alle leidingen omdat de vetten anders beginnen stollen. Maar omdat de machines onverwacht stilvielen, was dat niet mogelijk.
“Ik zal al blij zijn als er niets kapotgaat”, zegt Van den Berghe. “Aan onze machines zitten een duizendtal kleppen: die moeten we nu allemaal manueel checken om te zien of die nog wel willen opengaan. Het is dus nog te vroeg om de impact van de panne in te schatten.”
Vorige pannes duurden telkens drie à vier uur, maar voor een stroomonderbreking van 24 uur had Aveno geen draaiboek liggen. “We hebben nog geen tijd gehad om te informeren bij Fluvius wat het probleem nu was. De oorzaak is voor later, we moeten eerst zien dat alles gemaakt wordt.”
Sinds 10 uur is het bedrijf alle systemen aan het opstarten. “We moeten het luchtdruknet in orde krijgen, het verwarmingssysteem opwarmen, de kwaliteit van de grondstoffen nakijken, … . Zondagnacht zullen we wellicht een eerste keer kunnen proefdraaien. Maandag na de middag loopt alles hopelijk weer normaal.”
Het bedrijf is ook nog volop klanten aan het informeren over de vertraging van hun bestelling. “Deze panne veroorzaakt ook een kettingreactie”, zegt Van den Berghe. “Gisteren moest hier een truckchauffeur uit Hongarije grondstoffen komen leveren, maar dat lukt nu niet omdat onze leidingen nog vol zitten. De levering zal pas maandag kunnen gebeuren, waardoor die man pas dagen later weer in Hongarije zal zijn.”
