Sinds de coronaperiode is het volume afval in de openbare vuilbakken sterk toegenomen, zegt Leuvens schepen van Afvalbeleid Thomas Van Oppens (Groen). "We komen de vuilbakjes vaker leegmaken en we zetten campagnes op om inwoners te sensibiliseren minder wegwerpverpakkingen te gebruiken", vertelt de schepen. "Maar we willen het probleem ook bij de bron aanpakken. Daarom experimenteren we met dit nieuwe systeem."
In zeven deelnemende zaken kunnen mensen de herbruikbare potjes gebruiken om hun eten in te vervoeren. Ook als het restaurant zelf levert, niet via een maaltijdbezorger als Deliveroo of Takeway.com, kunnen klanten kiezen voor de herbruikbare potjes.
Het systeem werkt via Futureproof: gebruikers registreren zich gratis via de app of website, handelaars scannen de persoonlijke QR-code van de gebruiker en de QR-code van het potje. Het gebruik van het potje zelf is gratis.
Binnen de veertien dagen moet het potje opnieuw worden ingeleverd in een van de deelnemende zaken, dus niet per se in de zaak waar het meegenomen werd. Wie het te laat inlevert, moet de kost van het potje (10 euro) en een boete (2 euro) betalen. Als je het potje nadien nog terugbrengt, vervalt de betaling van 10 euro. Als het niet lukt om het binnen de twee weken binnen te brengen en je laat dat op voorhand weten, kan je de termijn voor 1 euro met een week verlengen.
In Gent wordt gewerkt met een waarborgsysteem. Uit eerdere projecten maakt Futureproof op dat meer dan 97 procent van de gebruikte potjes ook effectief wordt teruggebracht.
Financieel duwtje in de rug
In december volgt in Leuven een evaluatie van het systeem. Geïnteresseerde handelaars kunnen nog steeds instappen. De eerste 25 uitbaters krijgen een financieel duwtje in de rug van 750 euro, onder meer dankzij Europese steun, en van 600 euro van de stad.
"In het verleden hebben we zelf ook verschillende pistes voor herbruikbare verpakkingen onderzocht, maar als slechts één zaak het doet, is de impact klein", zegt Frédéric Bollen van foodbar Croque 'n Roll, waar het nieuwe systeem werd voorgesteld. "Door samen te werken is de slaagkans groter, en is het gemakkelijker voor klanten om ermee te werken."
Bollen heeft een dertigtal bowls besteld. Laura Massa, zaakvoerder van Convento Food, een tweede zaak die is ingestapt, heeft ongeveer 250 potjes om aan te bieden. Beide uitbaters zijn ervan overtuigd dat herbruikbare verpakkingen "de toekomst zijn".
In de toekomst wil de stad ook maaltijdbezorgers zoals Deliveroo of Takeaway.com meekrijgen, zodat ook thuisleveringen met die spelers met herbruikbare verpakkingen zouden kunnen gebeuren.
Het initiatief, mede mogelijk gemaakt door de Gentse afvalbeheerder IVAGO en Fair Resource Foundation, wordt ondersteund door het Europese ReuSe Vanguard Project, en heeft kunnen rekenen op een subsidie van 100.000 euro in het kader van de 'Green Deal Anders Verpakt' van de Vlaamse overheid.
