189.152: dat is het aantal namaakgoederen dat de Economische Inspectie van de FOD Economie vorig jaar in België in beslag nam, met parfums en verzorgingsproducten bovenaan de lijst (111.970), gevolgd door elektronische apparaten (28.240) en speelgoed (19.579). Die illegale - en soms gevaarlijke - producten mogen niet op de markt terechtkomen en moeten dus vernietigd worden. Tot voor kort gebeurde dat door verbranding.
Omdat die vernietigingsmethode niet echt duurzaam is, ging de FOD Economie op zoek naar een alternatief, in samenwerking met de verenigingen REACT en ABAC-BAAN, die de merken vertegenwoordigen. Dat overleg leidde dit jaar tot een samenwerking met Vanheede Environment Group, het West-Vlaamse bedrijf actief in afvalbeheer en -verwerking. Bedoeling van die samenwerking is materialen de best mogelijke bestemming te geven door recycling of upcycling.
Tweede leven
Namaakgoederen bevatten vaak materialen die afzonderlijk nog opnieuw kunnen worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan elektronisch materiaal. "In samenwerking met het bedrijf Westlandia maken we die goederen eerst onbruikbaar of onvermarktbaar", aldus Judith De Koninck, material recovery specialist bij Vanheede Environment Group. "Naast namaakproducten kunnen ook hun verpakkingen (karton, papier, bandjes, enz.) gerecycleerd worden. Die worden selectief ingezameld voor recycling. Karton wordt bijvoorbeeld gebruikt om nieuwe kartonnen verpakkingen te maken.
Alternatieve brandstof
Sommige te vernietigen materialen zijn niet-recycleerbaar. In bepaalde gevallen kunnen ze worden verwerkt tot een duurzame alternatieve brandstof voor industriële productieprocessen. Zo kunnen hoogcalorische afvalstoffen worden verwerkt tot pellets. Energie-intensieve industrieën zoals de cement-, kalk- en staalindustrie, maar ook energiecentrales zijn, met het oog op duurzaamheid, vragende partij voor die alternatieve brandstoffen als vervanging van fossiele brandstoffen.
Vernietigingen onder controle
Om er zeker van te zijn dat namaakproducten worden vernietigd en gerecycled, gebeurt iedere vernietiging onder toezicht van de Economische Inspectie van de FOD Economie. Er is steeds een controleur aanwezig bij het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de vernietiging. Achteraf stelt hij een proces-verbaal van vernietiging op.
Tussen januari en mei 2023 werden niet minder dan 8.000 kg namaakproducten gesorteerd en onbruikbaar gemaakt. 60 % ervan werd gerecycleerd of geüpcycled (tegenover 0 % in het verleden, toen die producten werden verbrand...).
"De circulaire economie draagt bij tot een duurzaam en doeltreffend gebruik van hulpbronnen", zegt Lien Meurisse namens de FOD Economie. "Ze kan ook de efficiëntie van bedrijven verhogen, het ontstaan van nieuwe markten stimuleren en nieuwe jobs creëren. Daarom heeft de FOD Economie daar een prioriteit van gemaakt, door in beslag genomen namaakproducten waar mogelijk een tweede leven te geven."
