“We moeten NU! ondernemen voor morgen. NU ondernemen om onze welvaart en de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen te verzekeren”, aldus Bert Mons, gedelegeerd bestuurder van Voka West-Vlaanderen. “Want zij zullen morgen en overmorgen in onze regio aan de slag gaan om te ondernemen, te werken, te wonen en te leven. Het is aan de huidige generatie om vooruit te kijken, te investeren en duurzame veranderingen in gang te zetten met het oog op de toekomst.”
Allesbepalende transities
Voka West-Vlaanderen ziet vier belangrijke transities als basis om het beleid vorm te geven:
1/ De klimaattransitie die moet leiden tot meer duurzaamheid.
2/ De digitale transitie die moet leiden tot meer productiviteit.
3/ De arbeidstransitie die moet leiden tot een evenwichtigere verhouding tussen werken en leven.
4/ De geopolitieke transitie die leidt tot nieuwe machtsverhoudingen in de wereld.
Deze verschillende transities die bovendien gelijktijdig gebeuren, zorgen voor grote onzekerheid. Het is een enorme uitdaging voor de hele samenleving. Maar ook een uitdaging die heel wat opportuniteiten biedt als we het slim en doordacht aanpakken. Om dit te bereiken zal een doortastend en adequaat beleid nodig zijn, van alle regeringen en overheden in dit land. Met dit memorandum neemt Voka West-Vlaanderen zijn verantwoordelijkheid voor de toekomstige generaties. Het is een praktisch draaiboek om op verschillende domeinen en over de verschillende beleidsniveaus heen de noodzakelijke maatregelen te nemen die West-Vlaanderen, Vlaanderen en België klaarmaken om de grote transities succesvol aan te pakken.
“We leggen de nadruk op vier hefbomen die onmiskenbaar de sleutels zijn tot succes”, aldus Bert Mons. “Ze overstijgen de vier transities en zijn een rode draad om onze regio futureproof te maken. We moeten zorgen voor een dynamische arbeidsmarkt, ons onderwijs moet opnieuw naar de Europese top, we moeten nog meer inzetten op innovatie en de valorisatie ervan, en we moeten significant meer investeren in de duurzame transities.”
Een dynamische arbeidsmarkt
De krapte op de West-Vlaamse arbeidsmarkt zal in de toekomst, onder meer door de demografische evolutie, alleen maar toenemen. Tegen 2030 zullen we minstens 77.000 extra arbeidskrachten nodig hebben om onze (noodzakelijke) economische groei te kunnen aanhouden en versterken. In onze vergrijzende samenleving zullen we alle mogelijke hefbomen nodig hebben om vacatures in te vullen. Mensen moeten zich bovendien blijvend kunnen ontwikkelen. Dat vraagt om een talentstrategie die ontwikkelt, een arbeidsmarkt die transities faciliteert, een activerende sociale zekerheid en een eigentijds arbeidsrecht dat bijdraagt aan de noodzakelijke productiviteitsgroei.
“Voka West-Vlaanderen vraagt om in de volgende legislatuur meer in te zetten op de activering van de momenteel 125.000 niet-actieven in West-Vlaanderen”, aldus nog Mons. “Deze groep wordt een belangrijke pijler om bedrijven in onze provincie opnieuw zuurstof te geven en om vacatures te kunnen invullen. Maar dat zal niet voldoende zijn. We zullen ook gerichte economische arbeidsmigratie moeten faciliteren. Daarnaast moet er in West-Vlaanderen nog meer worden ingezet op een leercultuur van permanente vorming. Het moet ons wendbaarder en weerbaarder maken om te kunnen omgaan met veranderende arbeidsomstandigheden. Goed onderwijs vormt de basis voor welzijn en welvaart. Het is de beste investering die we kunnen doen, in de enige ‘grondstof’ die we hebben: kennis en talentontwikkeling waaruit het vermogen volgt om te ondernemen, te innoveren en creatief te zijn. Goed onderwijs is het belangrijkste fundament van een vlot werkende arbeidsmarkt en een productieve economie. Maar de laatste jaren gingen er almaar meer alarmbellen af. “Om te kunnen excelleren als regio is het noodzakelijk om onze onderwijskwaliteit opnieuw te laten excelleren. We moeten dan ook alle mogelijke middelen inzetten om het onderwijsniveau – van de kleuterschool tot de universiteit – op te krikken tot de Europese top. Aanvullend moet er ook meer ingezet worden op de afstemming tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. Onze regio heeft immers nood aan specifieke profielen waarop we ons onderwijs onverwijld moeten afstemmen. De braindrain moet omgevormd worden tot een braingain. Dat is de uitdaging.”
Nog meer inzetten op innovatie en valorisatie
De Europese Commissie ontwikkelde een Regionaal Innovatie Scorebord (RIS) dat 240 Europese regio’s analyseert. Vlaanderen prijkte in 2023 op plaats 23. Het Vlaams Gewest neemt hierdoor weer haar positie als ‘innovatieleider’ in. Maar uit de regionale competitiviteitsindex (RCI) blijkt dan weer dat West-Vlaanderen onderaan de Vlaamse lijst bengelt als het gaat over infrastructuur, innovatie en technologische ontwikkeling en onderwijs, levenslang leren en arbeidsmarkt. Zegt Bert Mons: “Dit moet ons zorgen baren want de toekomst wordt gedreven door innovatie. Vandaar dat wij pleiten voor extra investeringen in onderzoek en ontwikkeling in West-Vlaanderen. Daarnaast is het ook zaak om onze innovaties beter te vermarkten zodat de inspanningen ook daadwerkelijk gevaloriseerd kunnen worden.”
Ruimte om te ondernemen
West-Vlaanderen voor heel wat uitdagingen, zowel op het vlak van ruimte om te ondernemen als bereikbaarheid, duurzaamheid, droogte en mobiliteit. Om aan al die uitdagingen het hoofd te bieden, dringen zich heel wat bouw- en infrastructuurprojecten op. “Onze laatste hefboom is wellicht de meest zichtbare maar misschien ook de hefboom waar we de laatste jaren veel te weinig beweging in gezien hebben”, stelt Voka West-Vlaanderen nog bij monde van zijn gedelegeerd bestuurder. “Bedrijven willen groeien, bedrijven willen investeren, maar botsen steevast op een muur van rechtsonzekerheden en de trein der traagheid als het gaat om het omgevingsbeleid. Deze negatieve tendens moeten we in de volgende legislatuur absoluut ombuigen, willen we toekomstige investeringen niet verder in gevaar brengen. Daarbij zal ook een coherent energiebeleid een cruciale schakel vormen. Het budget voor mobiliteit en openbare werken in West-Vlaanderen moet drastisch opgevoerd worden. Iets waar alle partijen het unisono over eens waren tijdens het groot debat op onze nieuwjaarsreceptie. Jarenlang werd er te weinig geïnvesteerd in West-Vlaanderen en dat is meer dan duidelijk. Er moet meer geïnvesteerd worden in onze weginfrastructuur én onze binnenvaartinfrastructuur én onze spoorweginfrastructuur én onze regionale luchthavens én onze zeehavens. Ik kan niet genoeg benadrukken dat het én-én-én is. We laten of-of-of niet meer toe, dat pikken we als West-Vlaanderen echt niet meer.”
Opmerkelijke uitnodiging
Ook over de politiek zelf doet Voka West-Vlaanderen een expliciete uitspraak. “Politiek? Ik doe mijn hoedje af voor de mensen die in de politiek het verschil willen maken”, besluit Bert Mons. “Zij kunnen ook op onze organisatie rekenen om mee aan de kar te trekken om West-Vlaanderen futureproof te maken. Ik roep hen op tot veel meer samenwerking. Werk samen over de partijgrenzen én ideologische dogma’s heen. Durf de toekomst in de ogen te kijken en te doen wat moet om onze kinderen de toekomst te geven die ze verdienen. Ik nodig alle kersvers verkozen parlementsleden dan ook graag uit op woensdag 12 juni 2024 bij Voka West-Vlaanderen om samen de toekomst vorm te geven.
info: Het volledige memorandum van Voka – Kamer van Koophandel West-Vlaanderen kan je nalezen op www.voka.be/verkiezingen/west-vlaanderen
