Haveninfrastructuur krijgt internationaal een vereist beveiligingsniveau op basis van een ISPS-code (International Ship and Port Facility Security Code). Ons land telt 200 faciliteiten met zo'n code, waarvan 85 in de Antwerpse haven. Toch gebeurd dat niet overal voldoende. In Antwerpen worden de beveiligingsplannen voor slechts 54% van de faciliteiten correct en consequent toegepast. Dat maakt de infrastructuur kwetsbaar voor indringers, manipulatie van goederen, terrorisme, drugs- en cybercriminaliteit.
Minister Vincent Van Quickenborne: “Het is van groot belang dat we onze havens goed beveiligen. Als er mensen van slechte wil binnen willen geraken, dan moeten we zorgen dat dit niet lukt en de deuren dicht zijn. Daarom gaan we nu de nodige normen en standaarden ontwikkelen waaraan iedere havenfaciliteit moet voldoen. Later dit jaar zullen we ook onderzoeken of de sites in 3D kunnen vastgelegd worden."
In de Antwerpse haven trof de minister alvast enkele goede voorbeelden aan. "De nieuwe terminal van MPET is volledig gebouwd volgens de hoogste veiligheidsstandaarden. Het is een voorbeeld van hoe de nieuwe normen er in de nieuwe wetgeving zouden moeten uitzien. De beveiliging op de terminal van Mexico Natie heeft de laatste maanden een serieuze metamorfose ondergaan. Dit toont dat het mogelijk is om ook de reeds bestaande terminals aan te passen aan de nieuwste beveiligingsstandaarden."
Nieuwe en strengere regelgeving
De minister wil een nieuwe regelgeving invoeren, op basis van drie actiepunten: strengere standaarden voor beveiliging, meer controle en sancties, en een betere samenwerking. Havenfaciliteiten zullen volgens het plan meer eisen opgelegd krijgen op vlak van toegangscontrole, camerabewaking en perimeterbeveiliging.
Ze zullen ook meer gecontroleerd worden, onder meer met behulp van drones of de inzet van 3D beelden. Op een terminal als die van MPET met een oppervlakte van 242 hectare, dat zijn 484 voetbalvelden, verloopt dit op die manier een stuk sneller dan de inspecteur te voet.
Ook indringers riskeren volgens het voorstel zwaardere straffen. Sinds 2016 wordt het zonder toestemming betreden van een havenfaciliteit beschouwd als misdrijf en kunnen overtreders tot twee jaar cel krijgen. Van Quickenborne wil die straffen een stuk strenger: zo zouden zware inbreuken kunnen leiden tot 15 jaar cel en honderdduizenden euro’s boete. Hardnekkige overtreders zouden een havenverbod van bepaalde duur kunnen krijgen.
Om de samenwerking te verbeteren, zal werk gemaakt worden van een beveiligd platform om de informatie-uitwisseling tussen de verschillende diensten op het terrein te laten verlopen.
Het wetsontwerp wordt op dit moment verder uitgewerkt in samenspraak met de havenautoriteiten en andere stakeholders. In oktober wordt het plan voorgelegd aan de gewesten, tegen begin volgend jaar zou de nieuwe wet van kracht kunnen zijn.
