In Vlaanderen en Brussel zijn er maar liefst 140.000 mensen met dementie. Verwacht wordt dat dat er tegen 2070 dubbel zoveel zullen zijn, maar liefst 280.000. Reden te meer volgens de Vlaamse overheid, maar ook het Vlaams expertisecentrum dementie en LUCA School of Arts om de ziekte de nodige aandacht te geven. En vooral: de mensen die aan de ziekte lijden.
“We kijken vaak naar de medische kant. Maar er zijn zo veel andere aspecten die ook belangrijk zijn”, zegt Jurn Verschraegen van het Vlaams Expertisecentrum Dementie. “Denk aan het financiële, de huisvesting, hoe ze omgaan met tijd. We moeten uitgaan van de sterktes van de mensen, niet van hun ziekte. Daarbij kunnen we heel wat leren van artiesten. Wij zien dementie vaak als een verlies, maar een artiest ziet het als een kans om een heel nieuwe wereld die opengaat in beeld te brengen.”
Houvast aan verleden
En dat is duidelijk te merken in de vitrinetentoonstelling die woensdag geopend werd in Leuven. Daarin wordt aan de hand van 75 objecten, het verhaal van mensen met dementie getoond. “Mijn favoriete voorbeeld is dat van een man die een prachtige ring had. Hij hing er een heel verhaal aan vast dat hij diamantslijper was geweest in Antwerpen. In realiteit was hij vroeger buschauffeur. Je kan daar dan mee lachen, maar eigenlijk is het toch ook prachtig hoe die ring hem toelaat in zijn droomwereld te leven”, zegt Jurn.
In de tentoonstelling worden de 75 verhalen – verzameld door studenten van LUCA School of Arts – getoond door illustraties van de objecten, van de hand van illustratrice Catherine Stones. Denk bijvoorbeeld aan favoriete muziekinstrumenten of zoutvaatjes, die deel uitmaken van een verleden van een persoon en hen letterlijk en figuurlijk houvast bieden. In de etalage van de winkel Dille&Kamille op het Ladeuzeplein hangt bijvoorbeeld het verhaal van de moeder van Marc Vanden Bempt. Toen zij omwille van haar dementie naar woonzorgcentrum De Wingerd verhuisde, nam ze een gietijzeren bordje met daarop de naam van haar huis ‘Zwanendal’ mee. Een souvenir aan haar vroegere woonst, maar tegelijk een houvast aan haar verleden.
“Deze tentoonstelling brengt prachtig in beeld hoe een belangrijke rol objecten kunnen spelen in het leven van mensen met dementie”, zegt Vlaams minister Crevits. “Ik vind het pakkend die verhalen te horen. Het is belangrijk dat we niet enkel de ziekte zien, maar vooral de mens erachter. We moeten hun sterktes zien, en blijven werken aan de verbetering van de levenskwaliteit van personen met dementie. Deze tentoonstelling kan bijdragen aan het bewustzijn hierrond.”
Crevits kreeg bij de opening van de tentoonstelling ook een kader met daarin de illustratie van één van de 75 verhalen. “Dat krijgt zeker een plaatsje in mijn bureau, zodat het een object wordt dat betekenis krijgt voor mij zoals de objecten uit deze tentoonstelling voor de mensen met dementie”, zei ze.
