Het zelfstandigenstatuut wordt almaar populairder. Ook in Oost-Vlaanderen. Het aantal startende zelfstandigen nam er de voorbije 10 jaar met 31,3 % toe. Almaar meer mensen – dat begint al in de studententijd en gaat door tot zelfs voorbij de pensioengerechtigde leeftijd – zetten de stap om als zelfstandige een activiteit uit te oefenen. ACERTA analyseerde de cijfers voor Oost-Vlaanderen en maakte zo het portret op van de “nieuwe” Oost-Vlaamse zelfstandige.
Het zelfstandigenstatuut gaat vooruit. Niet alleen de verbeterde rechten van het statuut zeggen dat, de cijfers bevestigen het ook, zowel nationaal als regionaal. In Oost-Vlaanderen is het aantal startende zelfstandigen de voorbije tien jaar (2009-2018) met 31,3 % toegenomen. Ruim 1 op 3 starters is jonger dan 30 jaar. De min-40-jarigen dekken samen zelfs 67,6 % van de ‘nieuwelingen’ af. En toch trekken de 50-plussers de aandacht, omdat zij - opmerkelijk - de snelst groeiende groep starters zijn.
Koenraad De Lathouwer, Manager Starters en Zelfstandigen: “Niet alleen het statuut, ook de tijdsgeest is veranderd. Mensen gaan niet meer uit van één lange loopbaan bij dezelfde werkgever. De loopbaan is meer en meer een traject dat mensen zelf in handen nemen. En dan is er nog de veranderde kijk op leeftijd: 50 is niet oud. Je hebt op de arbeidsmarkt nog makkelijk 10 à 15 jaar een rol te spelen. Met iets nieuws starten rond je 50, is dus niet zo vreemd. Je hebt dan al ervaring opgedaan. Als het goed zit, heb je jezelf ook wat financiële ruimte bijeengespaard. Ten slotte zijn eventuele kinderen de meest zorgvragende jaren ontgroeid.”
De 50-plusser is consultant, gastvrouw/heer, winkelier
Sectoren waar de oudste starters beter vertegenwoordigd zijn dan gemiddeld, zijn de handel en de horeca. We kennen allemaal wel iemand die zijn loopbaan heeft omgegooid en een koffiehuis, bed & breakfast of winkel is gestart. Ook in de intellectuele beroepen - informatici, consultants, etc. – kom je verhoudingsgewijs meer starters tegen die er al meerdere jaren ervaring hebben opzitten.
Koenraad: “Niet bovengemiddeld, maar wel boven verwachting scoren ook de oudere starters in de bouw. Er is in die sector veel vraag naar stielmannen. Blijkbaar kiezen ervaren stielmannen er dan voor om die (kleinere) klussen te aanvaarden die ze aankunnen, die dichter bij huis zijn enz. in plaats van voor een baas te blijven werken.”
Bijna 1 op 5 starters in Oost-Vlaanderen is jonger dan 25
En hoe zit het aan de andere kant van het spectrum, bij de jonge starters? In Oost-Vlaanderen waren de min-25-jarigen in 2018 goed voor 19% van alle starters. Binnen de context van een algemeen groeiende populariteit van het zelfstandigenstatuut, konden we in 2018 een stijging van 8,1% noteren.
“Waar in universiteiten en hogescholen de nieuwe lichting voor de arbeidsmarkt de facto vooral op het werknemerschap werd voorbereid – denk maar aan de organisatie van stages – krijgen wij als hr-dienstengroep ondertussen almaar vaker vragen over starten als zelfstandige, worden we gevraagd om daarover te komen spreken in (hoge)scholen en gestimuleerd om daarover concrete assistentie te bieden. En dat blijkt zijn effect te hebben. De student-ondernemer wacht zelfs niet tot na zijn/haar afstuderen om als zelfstandige aan de slag te gaan."
De zelfstandige onder 25 jaar “zorgt”
(Bij)les geven is een logische keuze voor iemand die zelf nog minstens met één been in de onderwijswereld staat. Dat staat dan ook in de top-5 van meest gekozen activiteiten door jonge starters. Andere populaire activiteiten kunnen we vatten onder een brede noemer “zorg”: (para)medische zorg, maar ook zorgen voor klanten in de horeca en schoonheidszorg.
