Omdat steeds meer landbouwers, boseigenaars en zelfs overheidsinstanties een vergoeding vragen om aan milieubeheer te doen, heeft de Vlaamse overheid bij het Centrum voor Milieukunde van de Universiteit Hasselt een studie besteld. “Moet een overheid op dergelijke vergoedingseisen zomaar ingaan, of moeten er regels en afspraken komen?”, klinkt het. De resultaten zullen gebruikt worden voor het opstellen van een juridisch kader.

Ecosystemen zoals bossen, rivieren of moerassen leveren op natuurlijke wijze belangrijke diensten voor mensen, zoals biodiversiteit, lucht- of waterzuivering. Een gebrek aan goed beheer ervan heeft volgens studies in de afgelopen vijftig jaar zo’n 60 procent van deze geleverde diensten doen aftakelen. Taken die door andere, vaak mechanische oplossingen moeten overgenomen worden. En dat kost geld. De ecosystemen in de natuur hebben dus ook een belangrijke economische waarde, en dat beginnen steeds meer eigenaars te beseffen.

Plicht?
Steeds vaker vragen landbouwers, boseigenaars of verenigingen daarom een vergoeding om in te staan voor het beheer van de natuurlijke rijkdommen. Goed zijn voor het milieu moet beloond worden. De vraag rijst of de overheid hiervoor massaal subsidies moet uitkeren. “Of is milieumanagement een alledaagse plicht van iedereen en moet wanbeheer zelfs bestraft worden?”, klinkt het. De Vlaamse overheid heeft het Centrum voor Milieukunde van de UHasselt gevraagd deze kwestie te onderzoeken.

“Er zijn computermodellen die berekenen dat een bos van een bepaalde oppervlakte en met een bepaalde fauna en flora, een waarde heeft die in euro kan worden uitgedrukt”, legt prof. dr. Bernard Vanheusden uit. “Dat maakt dat het verzorgen van de natuur ook een prijskaartje kan hebben. Eigenaars of beheerders vragen een ‘return on investment’, met een mogelijke verkoop of verloedering van de gronden als stok achter de deur.”

Emissierechten
“Maar het gaat nog verder dan dat”, aldus nog de professor. “Kijk naar de wereldwijde handel in emissierechten, waar milieu koopwaar is geworden. Of naar een land als Ecuador, dat heel veel miljoenen eist van de internationale gemeenschap om niet naar olie te boren en een stuk ongerepte natuur te vrijwaren. Terwijl dat misschien juist de plicht van het land is? Moet een overheid op dergelijke vergoedingseisen zomaar ingaan, of moeten er regels en afspraken komen? Dat is wat we aan de UHasselt met een multidisciplinair team van biologen, juristen en economen vanaf 15 februari gaan onderzoeken en omzetten in een rapport met aanbevelingen.”

De aanpak van dit onderzoek is uniek en kan ook internationaal op veel belangstelling rekenen.