“Wie ziek wordt, is vaak wel nog in staat om bepaalde taken uit te voeren. Een fitnota in plaats van een ziektebriefje maakt een gesprek tussen werkgever en werknemer mogelijk over wat wel nog kan. Op die manier verliest een langdurig zieke niet alle contact met de werkvloer. We willen met dit voorstel het debat over langdurige ziekte openbreken. Het fors stijgend langdurig ziekteverzuim is alarmerend en haalt mensen van de arbeidsmarkt. We moeten de negatieve trend ombuigen door uit het bestaande zwart-witte denkkader te stappen en de focus te verleggen naar kansen en mogelijkheden.”
Aan het woord is Bert Mons, de gedelegeerd bestuurder van Voka West-Vlaanderen. Op het congres van Voka Health Community, een platform voor zorgondernemingen, bedrijven, kenniscentra en patiëntengroepen, riep Voka West-Vlaanderen op om van de aanpak van langdurig zieken een prioriteit te maken. Werkgevers hebben een grote rol te spelen in het aanbieden van werkbaar werk. Het is ook belangrijk om een klimaat te creëren waar mentale problemen bespreekbaar worden gemaakt. “In 4 van de 5 gevallen is langdurige afwezigheid gelinkt aan mentale problemen of aan lage rugpijn", weet Bert Mons. "Daar moet de prioriteit liggen van werkgevers en preventiediensten. Mentale problemen worden vandaag amper aangekaart op de werkvloer. Dat moet anders. De burn-out pandemie die onze samenleving treft, kunnen we enkel collectief beantwoorden door mentale problemen uit de taboesfeer te halen.”
Zwart-wit denken
Rond ziekte van personeel wordt vaak enkel in zwart-wit gedacht, vindt Voka. Ofwel ben je gezond en kan je werken, ofwel ben je ziek en blijf je thuis. Voka West-Vlaanderen pleit ervoor om die dualiteit te doorbreken. Er zijn ook heel wat tussenoplossingen mogelijk die gunstig zijn voor werknemer en werkgever. Het ziektebriefje dat de arts meegeeft, moet worden omgevormd naar een fitnota. Daarin geeft de arts aan wat de zieke wel nog kan in termen van functioneren, verplaatsing, types van activiteit. Op die manier kunnen werkgever en werknemer in gesprek gaan over kansen en mogelijkheden.
Voorts zou een huisarts maximaal 1 maand afwezigheid wegens ziekte kunnen attesteren. Na die maand komt een bedrijfsarts in beeld. Op dat moment kan er al worden nagedacht over de mogelijkheden tot re-integratie van de werknemer. De terugkeercoaches die federaal minister Vandenbroucke voorstelt, komen pas na 3 maanden arbeidsongeschiktheid in actie. Dat is volgens Voka West-Vlaanderen te laat.
Er is werk genoeg
Vandaag worden enkel werklozen begeleid naar werk. Wie langdurig ziek is en toch gedeeltelijk wil werken, wordt aan zijn lot overgelaten. Voor Voka West-Vlaanderen moet iedereen die een overheidstoelage ontvangt, op een of andere wijze begeleid worden naar werk. Dat gaat zowel om klassieke werklozen, maar ook om arbeidsongeschikten en invaliden, mensen in bijstand, schoolverlaters en NEET’s, oudere werklozen, nieuwkomers, enzovoort.
Buitenlandse voorbeelden tonen aan dat het anders kan, zo stelt Voka nog. Zo kent Australië een activeringsbeleid waar elkeen die aan het werk kan, via 1 centrale regisseur ook naar werk wordt begeleid.
